Wat is een zwart gat?

23 november 2021

Zwarte gaten zijn voor ons onzichtbaar. Jasmine Dirkx (Cosmodrome Kattevennen) legt in deze video uit hoe dat komt en wat een zwart gat precies is.

Een zwart gat is een plaats in de ruimte waar de zwaartekracht zo sterk aan trekt dat zelfs licht er niet uit kan. Daardoor kan je ze niet rechtstreeks waarnemen en moet je hun bestaan afleiden uit hun impact op de omgeving.

Voor zover iemand nog aan hun bestaan twijfelde, geldt de iconische foto uit 2019, waarop je de donkere silhouet van een zwart gat ziet tegen een achtergrond van gloeiend gas, als voldoende sterke aanwijzing. Het blijft een fascinerende prestatie van de menselijke geest dat je vanop louter theoretische grondslag het bestaan kan voorspellen van een exotisch object als een zwart gat.

Ondertussen hebben wetenschappers achterhaald dat zwarte gaten ontstaan in de eindfase van de levensloop van zware sterren. Wanneer de ster alle brandstof erdoor gejaagd heeft, stort de kern van de ster in onder haar eigen gewicht. Bij sterren als de zon levert dit een witte dwerg op, bij wat zwaardere exemplaren een neutronenster, terwijl de zwaarste instorten tot een zwart gat. Deze stellaire zwarte gaten hebben typisch enkele tot enkele tientallen keren de massa van de zon.