Column

2021 in twaalf leuke wetenschapsfeiten

Na een jaar vol coronagolven, overstromingen en confronterende klimaatrapporten trakteert Hetty Helsmoortel je op wat luchtiger nieuws. Hier volgt voor elke maand van het jaar een al dan niet wetenschappelijk fait divers!

Januari

In januari lossen Zwitserse en Russische professoren een meer dan zestig jaar oude verdwijningszaak op met dank aan de Disney-film Frozen. Het computeralgoritme dat in de film gebruikt wordt om digitale sneeuw en ijs realistisch te laten overkomen, kan namelijk het ultieme bewijs leveren dat een groep avonturiers in 1959 door een sneeuwramp om het leven kwam. Het maakt meteen een einde aan vele complottheorieën, zoals dat ze ontvoerd zouden zijn door aliens, aangevallen door een yeti, of dat hun verdwijning een experiment was van de Russische overheid. Boodschap aan de samenzweerders: laat het los.

Februari

In februari maakt de nieuwe Mars-rover Perseverance een geslaagde landing. De parachute bestaat uit een chaotische aaneenschakeling van rode en witte vlakken. Maar NASA zou NASA niet zijn als in dat patroon geen code verstopt zit. Na een paar uur rekenen vinden puzzelaars het antwoord: ‘Dare mighty things’: durf machtige dingen doen.

Maart

In maart vindt een Amerikaanse podcaster een nieuwe pastavorm uit. Alle bestaande pastasoorten voldeden volgens hem nooit aan drie belangrijke criteria tegelijk: sausbaarheid (of ze precies de juiste hoeveelheid saus kan op- nemen), vorkbaarheid (of je ze makkelijk op je vork kunt prikken) en tandzinkbaarheid (of ze voldoening geeft om er je tanden in te laten zinken). Zijn gloednieuwe Cascatelli – Italiaans voor waterval – voldoen aan alle criteria. De eerste zevenhonderd dozen zijn binnen de twee uur uitverkocht. Zijn ‘mission impastable’ is geslaagd.

Bron: Wikipedia Commons

April

In april krijgt een Poolse dierenhulporganisatie een oproep binnen over een vreemd beest dat in een boom op de loer zou liggen. ‘Mensen openen hun ramen niet meer, omdat ze bang zijn dat het hun huis zal binnensluipen’, klinkt het. Nog maar een voorbeeld van diersoorten die oprukken naar het noorden op zoek naar een koelere habitat? Nee hoor, het blijkt uiteindelijk om een croissant te gaan.

Mei

In mei komt een onderzoeksbureau met het nieuws dat gummibeertjes en muntjes de grootste economische slachtoffers van de coronapandemie zouden zijn. De beertjes omdat mensen amper impulsaankopen doen bij online shoppen, de muntjes omdat mensen bij minder contact met vreemde ook minder nood hebben aan een frisse adem.

Jebulon op Wikipedia Commons.

Juni

In juni stellen Britse en Nieuw-Zeelandse onderzoekers een naar eigen zeggen revolutionair apparaat voor gewichtsverlies voor. Met de DentalSlim worden de boven- en ondertanden met magneten aan elkaar vastgemaakt, zodat patiënten hun mond niet verder dan 2 millimeter kunnen opendoen.

Juli

In juli, bij de start van de Olympische Spelen, leer ik dat al het metaal voor de bijna vijfduizend gouden, zilveren en bronzen medailles uit afgedankte elektronische apparaten gehaald werd, die in heel Japan werden ingezameld.

Turnster Nina Derwael won dit jaar een gouden turnmedaille op de brug met ongelijke leggers.

Augustus

Voor augustus vond ik – net als vorig jaar – niets. Het was dan ook alweer komkommertijd. De langste komkommer ter wereld dateert trouwens nog steeds van 2011 en is 107 centimeter lang.

September

Over komkommers gesproken: in september horen we dat het Gentse Universiteitsmuseum GUM een nieuwe expo voorbereidt over de fallus. Klein probleem wel: alle e-mails van medewerkers blijven vastzitten in de firewall. Aan de ICT-collega’s moet worden gevraagd of de spamfilter van de universiteit voor een paar maanden wél alle piemels kon doorlaten.

Oktober

In oktober lees ik dat twee Franse monniken twee 5G-masten in brand staken (zie ook ‘Monniken met illusies’, Eos nr. 11, 2021). Ze wilden naar eigen zeggen aandacht vragen voor gezondheidsrisico’s van 5G. Voor alle duidelijkheid: wetenschappelijk bewijs is daar niet voor. De kloosterorde staat achter de overtuiging van de monniken en ziet de brandstichting als ‘een losstaande actie en een fout van de jeugd’. De monniken zijn 39 en 40 jaar oud.

November

In november gaat mijn wetenschappelijk jaaroverzicht Missie 2021 in première, waarin ik terugkijk op de verhalen die mij als wetenschapper én als mens het afgelopen jaar het meest geraakt hebben.

December

En vorige week werd de James Webb Space Telescope gelanceerd. De opvolger van de Hubbletelescoop zal ons de komende jaren moeten verbluffen met nieuwe beelden én kennis van ons machtige universum.