Een schimmel die je naar andere werelden kan brengen? Het klinkt als een verhaal uit een film. Maar toch heeft deze schimmel een legendarische geschiedenis.
Claviceps purpurea is een schimmel met een fascinerend verhaal. Dat komt allemaal door de stof die de schimmel produceert: ergotamine. Maar voor mensen en dieren is deze stof niet onschuldig.
Hallucinaties na het eten van brood
In de lente laat de schimmel kleine sporen los in de lucht. Die sporen belanden op graanplanten. Maar als mensen of dieren dat graan eten, komt de stof ergotamine in hun lichaam terecht. Dat kan gevaarlijk zijn. Want te veel ergotamine kan zorgen voor akelige symptomen zoals hallucinaties, stuiptrekkingen en zelfs het afsterven van ledematen.
Sint-Antoniusvuur
In de middeleeuwen hadden hele dorpen last van de schimmel, waardoor er grote uitbraken waren van ergotisme. Toen werd de ziekte anders genoemd, namelijk het Sint-Antoniusvuur. De heilige Sint-Antonius was de beschermheilige tegen nare ziektes.
Van ziekte naar hulpmiddel
Toch is de schimmel niet enkel slecht. Ergotamine kan ook levens redden. De stof vernauwt namelijk bloedvaten, waardoor weeën bij hoogzwangere vrouwen opgewekt kunnen worden. Ook houdt de schimmel bloedingen na de bevalling onder controle.
Dat verklaart de Nederlandse naam van de schimmel: moederkoren.
Illegale drug
In 1938 werd de schimmel onderzocht en zagen de onderzoekers iets nieuws: lysergeenzuurdi-ethylamide, oftewel LSD. Het doel was om een geneesmiddel te ontwikkelen, maar het leidde tot levendige hallucinaties. In de jaren 60 gebruikten hippies LSD om ‘andere werelden’ te ontdekken. Zelfs beroemde schrijvers en muzikanten, zoals The Beatles, experimenteerden ermee. Maar omdat mensen het soms verkeerd gebruikten, werd LSD verboden.
Of middel tegen een depressie?
Doordat het verboden is, is het onderzoek naar de stof gestopt. Maar sommige wetenschappers denken dat LSD kan helpen bij het handelen van ziektes in het hoofd, zoals depressie of angst.
