Honden hielpen bij mammoetjacht

In oostelijk Europa en Rusland zijn een flink aantal spectaculaire archeologische sites met grote aantallen mammoetresten gevonden die dateren van 45.000 tot 15.000 jaar geleden. Op sommige van deze mysterieuze sites zijn naast stenen werktuigen ook resten van hutten teruggevonden die gebouwd zijn met mammoetbeenderen.

Dat de mens al heel lang op mammoeten jaagt, was al langer geweten. Maar bij oudere vindplaatsen ging het telkens om kleine aantallen van de soort. De vraag was hoe mensen er vanaf 45.000 jaar geleden plots in slaagden om met de primitieve wapens die ze ter beschikking hadden, een groot aantal beesten te verschalken.

Nieuw statistisch onderzoek van de leeftijd van de gedode mammoeten wijst uit dat het sterftepatroon weinig overeenkomsten vertoont met dat van natuurlijke sterfte bij moderne olifanten bij droogte of door het uitdunnen van kuddes met moderne wapens. De vroege mens moest dus een nieuwe succesvolle techniek hebben ontwikkeld om de grote dieren te doden. De sleutel tot de nieuwe hypothese, geformuleerd door professor Emerita Shipman van de Penn State University, is het onderzoek naar wolven en honden van Mietje Germonpré van het Koninklijk Instituut voor Natuurwetenschappen. Germonpré toonde aan dat een aantal van de grote vleeseters waarvan resten zijn teruggevonden op de sites in kwestie, vroege gedomesticeerde honden waren, en niet wolven zoals eerder verondersteld.

Shipman bestudeerde vervolgens moderne jachtmethodes waarbij honden worden ingezet, om hypothesen in verband met de mammoetsites te formuleren. Volgens haar werden honden ingezet om sneller de mammoeten te vinden, ze te omcirkelen, en ze te immobiliseren zodat de jagers konden toeslaan. Bovendien konden grote honden zoals de exemplaren die door Germonpré geïdentificeerd zijn, de buit mee naar huis helpen slepen, of ze helpen te bewaken, zodat de jagers langere tijd op de jachtplekken konden blijven.

Een andere bijzondere eigenschap van deze massamammoetsites is de aanwezigheid van grote aantallen resten van wolven. Zowel honden als wolven verdedigen hun territorium tegen soortgenoten. Als mensen met honden samenwerkten, dan is het logisch dat er veel wolven werden gedood, poneert Shipman. Een ander onderzoek wees eerder al uit dat honden en wolven op eenzelfde site een ander eetpatroon hadden, wat zou kunnen uitwijzen dat de honden gevoed werden door mensen. (aa)