Wat is het ideale moment om te vaccineren?

Onderzoekers van de universiteiten van Surrey en Columbia waren al aan het onderzoeken of de wisselende seizoenen de immuunrespons van ons lichaam op infectieziekten en virussen beïnvloedt, toen het nieuwe coronavirus aan zijn opmars begon. De onderzoekers zijn ervan overtuigd dat hoe beter we begrijpen hoe het menselijk lichaam door de seizoenen heen op verschillende infectieziekten reageert, hoe beter we ermee om kunnen gaan. 

De onderzoekers lieten proefpersonen op specifieke tijdstippen naar hun lab komen: tijdens de winter- en zomerzonnewende – de enige dagen van het jaar waarop de dagen het kortst en het langst duren – en tijdens de lente- en herfstnachteveningen – de enige waarop dag en nacht even lang duren. Ze namen stalen van hun bloed, ontlasting en urine. En ze lieten hen drie dagen in temperatuur- en lichtgeregelde kamers verblijven om na te gaan of hun immuunsysteem en hun slaap-waakritmeritme veranderen volgens de seizoenen. Ze deden dat door te kijken naar hun aantal immuuncellen en hoe ze functioneren, hun slaappatroon en veranderingen in hun metabolieten- en hormonenhuishouding.

Het onderzoek loopt nog, maar er zijn nu al enkele voorlopige resultaten die ook voor COVID-19 van belang kunnen zijn. Zo blijkt dat van de witte bloedcellen die een sleutelrol spelen in de reactie van het immuunsysteem, het aantal op bepaalde tijdstippen van de dag verhoogd is. Dat kan betekenen dat het immuunsysteem anders reageert op verschillende tijdstippen van de dag. B-cellen die antilichamen produceren blijken ’s nachts actiever. 

‘Veel infectieziekten komen op verschillende tijdstippen van het jaar voor’, vertelt neuroendocrinoloog Debra Skene van de universiteit van Surrey die aan het onderzoek meewerkte. ‘Dat zou erop kunnen wijzen dat onze fysiologische reacties afhangen van de veranderende daglengte in de verschillende seizoenen.’

‘Slagen we erin de immunologische ritmes beter te begrijpen, dan kunnen we de voordelen van medische interventies maximaliseren, gewoon door het beste tijdstip en de beste datum voor de behandeling te kiezen’, voegt immunologe Natalie Riddell van de universiteit van Surrey en lid van het onderzoeksteam daar nog aan toe. 

‘Als we de kwetsbaarheden van ons lichaam voor ziektes en virussen doorheen het jaar beter begrijpen, dan kunnen we alerter reageren op ziektes, en overheden inlichten over het aangewezen tijdstip voor vaccinatiecampagnes om dergelijke infecties uit te roeien’, besluit hoofdonderzoeker Micaela Martinez van de universiteit van Columbia.