Neen, je wil de mug niet uitroeien

Muggen zijn irritant en verspreiden ziektes als zika en malaria. Weg ermee?

Muggenlarven zorgen voor evenwicht in ecosystemen in kleine poelen.
Een muggenverdelger op Sri Lanka, waar het insect dengue veroorzaakt.

Het is soms moeilijk exact te weten welke rol een soort speelt in een ecosysteem. Vleermuizen zijn bijvoorbeeld gulzige muggeneters, maar ze hebben ook andere voedselopties. Muggen zijn voor de helft van hun levensduur geen vliegende plaag, maar waterroofdieren. Muggenlarven kunnen in elke hoeveelheid water overleven. Er kunnen volledige waterecosystemen ontstaan in de vangbeker van een bekerplant of een blikje.

In een bos in Michigan verwijderden ecologen als experiment alle muggenlarven uit gaten in bomen die met water gevuld waren. Na de verwijdering veranderde het kleine ecosysteem volledig. De hoeveelheid protisten (eencellige organismen) met flagellen (kleine staartjes waarmee ze voortbewegen) groeide snel. Niet lang daarna groeide ook de hoeveelheid protisten met cilia (trilhaartjes waarmee ze voortbewegen).

Beide protisten voedden zich op een bepaalde bacterie, die direct achteruitging. Deze reactie van het ecosysteem, waarbij het effect van de verwijdering enkele stappen van de bron in de voedselketen gevoeld wordt, noemt men trofische cascade. Dit komt voor in bijna alle ecosystemen als de toppredator verdwijnt.

De wereld kan waarschijnlijk overleven zonder de voedselwebben van plassen, maar het is onmogelijk om zeker te zijn. Sommige organismen zouden afzien zonder muggen. Enkel vrouwelijke muggen drinken bloed, en dat doen ze alleen als ze zich voortplanten.

Muggen van beide geslachten eten meestal plantennectar, waardoor ze bloemen bestuiven als ze van plant naar plant trekken. Sommige orchideeën hangen bijvoorbeeld af van muggen en zijn bedreigd zonder hun bestuivende partners.

Bovendien is er nog het probleem dat de pesticiden die muggen doden veel meer schade aanrichten dan de muggen zelf. Misschien moeten we ons niet eens zorgen maken, want muggen passen zich snel aan en het is waarschijnlijk onmogelijk om ze uit te roeien.