Nieuw graansoort is duurzaam en klaar voor de toekomst

Wetenschappers ontwikkelden een nieuw gewas dat de landbouw moet verduurzamen en beter bestand is tegen het veranderende klimaat.

Zacht en een beetje nootachtig, zo valt de smaak van het nieuwe graan Kernza te beschrijven. Maar wat Kernza vooral anders maakt is het feit dat het om een doorlevende soort gaat. In tegenstelling tot de gangbare landbouwgranen die elk jaar opnieuw ingezaaid moeten worden, ontwikkelt Kernza zich als een grasland, maar dan wel een dat jaar na jaar weer oogst oplevert.

De ontwikkeling van Kernza is het resultaat van jarenlang onderzoek. Veertig jaar geleden raakte geneticus Wes Jackson gebeten door de vraag hoe we de landbouw minder belastend voor het milieu kunnen maken. Het antwoord zocht hij in het vermogen van de graslanden van de Amerikaanse prairie om grote temperatuursverschillen, droogte, ziektes en plagen te weerstaan, en om bovendien jaar na jaar weer op te schieten.

Minder erosie zonder ploegen

Om een doorlevende graanvariëteit te creëren liggen er twee mogelijkheden open. Je kunt een doorlevende soort kruisen met een gedomesticeerde, of een wilde, doorlevende soort veredelen tot op het punt dat ze de gewenste opbrengst en eigenschappen heeft. Kernza is het resultaat van de tweede aanpak. Het gewas ontstond als een veredelde versie van Thinopyrum intermedium, een wild grasgraan.

Met de ontwikkeling van Kernza hopen de onderzoekers een antwoord te bieden op de ecologische problemen met de gangbare teelt van granen. Het omploegen van velden maakt de bodem kwetsbaar voor erosie en zorgt voor extra CO2-uitstoot. Kernza is echter doorlevend, wat ploegen overbodig maakt. Dat bevordert de gezondheid van de bodem en vermindert de uitstoot van CO2 door akkerland.

Doorlevende landbouw

De ambities van The Land Institute reiken verder dan enkel Kernza. Het doel dat de wetenschappers voor ogen hebben is een soort van zelfregulerend, productief ecosysteem van doorlevende gewassen met onder andere varianten van sorghum en zonnebloemen. Ook wordt er gewerkt aan een doorlevende variëteit van rijst.

Voorlopig is Kernza echter nog niet klaar voor grootschalige toepassingen. De opbrengst ligt nog te laag, ongeveer een derde tot een tiende minder dan gangbare tarwe. Een verdere veredeling blijft nodig om de oogst te verbeteren. Wat wel al in de rekken ligt zijn bier en ontbijtgranen op basis van het nieuwe gewas.