Ook 200 miljoen jaar geleden al waren parasieten onmisbare lastpakken

Een oeroude krokodil had last van een soort rondworm, zo blijkt uit gefossiliseerde uitwerpselen. De vondst biedt een zeldzame blik op de ecologie van parasieten uit de tijd van de dino’s.

Wormen aangetroffen in meer dan 200 miljoen jaar oude uitwerpselen? Het lijkt op het eerste gezicht niet meer dan een archeologisch aardigheidje. Het onderzoeksteam van de Mahasarakham-universiteit deed hiermee echter wel degelijk een wetenschappelijk belangrijke vondst. Het gaat namelijk om de eerste parasieten gevonden in een gewerveld Aziatisch waterroofdier uit het Laat-Trias. Dat is de periode in de geschiedenis van de Aarde waarin het oorspronkelijke supercontinent Pangea begon op te breken en de evolutie naar de huidige werelddelen werd ingezet. De vondst biedt een uniek inzicht in de verspreiding en ecologie van parasieten uit die tijd en hun rol in het leven van landdieren van toen.

Rondworm en darmparasieten

Parasieten zijn een algemeen en belangrijk component van elk ecosysteem. Maar bestuderen en analyseren hoe dat honderden miljoenen jaren geleden zat, is een heikele zaak. Ze nestelen zich namelijk doorgaans in de zachte weefsels van hun gastheer. En die blijven zelden of nooit bewaard bij fossiele resten. Een van de uitwegen voor onderzoekers zijn gefossiliseerde uitwerpselen, ‘coprolieten’ in het paleozoölogisch woordenboek. Het is dit ommetje dat het Thaise team gebruikte.

In de Huai Hin Lat-rotsformatie ontdekten ze een cilindervormige, zeven centimeter lange coproliet die meer dan 200 miljoen jaar oud is. Op basis van zijn vorm en inhoud is het wellicht een uitwerpsel van een Phytosaurus, een uitgestorven groep in de orde van de krokodilachtigen. Microscopische analyse wees uit dat zich in de coproliet zes ronde organische structuren bevonden met een lengte van 50 tot 150 micrometer. 50 tot 150 duizendste van een millimeter, dus. Een ervan, een ovaalvormige structuur met een dikke schelp, kon met zekerheid geïdentificeerd worden als het eitje van een parasitische rondworm (nematode). De andere lijken bijkomende wormeneitjes te zijn of nog nader te identificeren darmparasieten (protozoaire cysten).