Paul Levrie

Paul Levrie

Paul Levrie doceert wiskunde aan de faculteit Toegepaste Ingenieurswetenschappen van de Universiteit Antwerpen. Hij is ook redacteur van Pythagoras (www.pythagoras.nu), het wiskundetijdschrift voor liefhebbers.

Meest behandelde onderwerpen:

400 jaar sinds de eerste mechanische rekenmachine

400 jaar sinds de eerste mechanische rekenmachine

We zijn in het begin van de zeventiende eeuw, een tijd van grote astronomen, zoals Tycho Brahe, en Johannes Kepler. Het beroep van astronoom was toen moeilijker uit te oefenen dan nu. Natuurlijk geen computers, maar dat was niet het enige probleem. Er was toen ook nog geen deftige voorstelling van getallen voorhanden, de berekeningen gebeurden allemaal met breuken, en ja, met de hand dus. Ook de logaritme, het hulpmiddel bij uitstek bij zware berekeningen, was nog niet uitgevonden. Dat gebeurde pas in 1617 door John Napier. En ongeveer toen, ook dankzij onze Simon Stevin, geraakte alles in een stroomversnelling. In 1623 al was er de eerste mechanische rekenmachine, speciaal ontworpen voor Kepler door Wilhelm Schickard, een collega-astronoom. Het was het eerste rekentoestel met geautomatiseerde `overdrachten'.

Oneindig vele priemgetallen blijken hypercijfergevoelig

Oneindig vele priemgetallen blijken hypercijfergevoelig

Hoe eenzaam kan een priemgetal zijn? Niet enkel kunnen ze omgeven worden door priemwoestijnen, ze kunnen ook aan cijfergevoeligheid lijden waardoor andere priemgetallen zo goed als onbereikbaar worden. In 2020 ontdekte Michael Filaseta van de universiteit van South Carolina een nog meer extreme contactstoornis bij sommige priemgetallen: zij bleken hypercijfergevoelig. Dit jaar bewees hij bovendien dat dit helemaal geen zeldzaam fenomeen is. Maar omdat ze zich enkel bij heel grote priemgetallen manifesteert, bleef deze eigenschap tot nu toe onder de radar.

De draak van Daenerys, Archimedes en het volume van een bol

De draak van Daenerys, Archimedes en het volume van een bol

De gemiddelde leerling zal zich uit zijn schoollessen Archimedes vooral herinneren als de naakte man die uit zijn bad sprong terwijl hij Eureka riep, en niet zozeer als wiskundige. Twee eeuwen na zijn dood vond Cicero het graf van Archimedes, en beschreef hij een grafsteen met een reliëftekening van een bol in een cilinder.  Dit kan kloppen want van al zijn ontdekkingen was Archimedes het meest trots op zijn formule om het volume van een bol te berekenen. Eigenlijk was hij vooral trots op de methode waarmee hij de volumes van de bol, de kegel en de cilinder wist te vergelijken met elkaar.