Altruïsme zit in het brein

Bent u altruïstisch uit eigenbelang of onbaatzuchtigheid? De zenuwen in uw hersenen verraden het.

Altruïstisch gedrag kan verschillende motieven hebben. Een internationale groep onderzoekers onder leiding van Grit Hein van de Universität Zürich ontdekte dat de zenuwnetwerken in de hersenen verraden om welke reden het gaat. Gebeurde het altruïsme als wederdienst, omdat je bij iemand in het krijt staat, dan is er een sterke verbinding tussen de twee hersenregio’s insula anterior en striatum ventrale. Bij empathisch altruïsme, waarbij je helpt uit oprechte bezorgdheid, is die connectiviteit negatief.

Elektrische schokken

De wetenschappers creëerden voor hun experiment twee verschillende scenario’s en zochten bij de proefpersonen naar structurele verschillen in de hersenen. In het eerste scenario moest deelnemer A toekijken hoe persoon B pijnlijke elektrische schokken kreeg toegediend, bedoeld om bij testpersoon A empathie op te wekken. In het tweede scenario kreeg deelnemer A bijna zelf een schok, ware het niet dat persoon B geld opofferde om die pijnlijke ervaring niet te laten doorgaan. Zo wilden de onderzoekers persoon A er toe bewegen zelf iets goeds terug te doen. Bij beide tests was er nog een derde controlepersoon aanwezig, die niets deed. Nadien moest geld worden toegewezen, en zoals verwacht gaf deelnemer A meer geld aan persoon B dan de controlepersoon. Het altruïsme tussen de groepen verschilde niet, maar de onderzoekers konden uit de hersenscans wel het motief afleiden: empathie of wederdienst.

De vrijwilligers werden ook opgedeeld in twee groepen volgens de mate van altruïsme. De eerder egoïstische individuen hadden een lage of negatieve connectiviteit tussen de cortex cingularis anterior en de insula anterior, terwijl de meer altruïstische personen een positieve link hadden. Door de egoïstische groep tot empathisch altruïsme aan te zetten leken hun hersenverbindingen meer op die van de altruïsten, ontdekten de onderzoekers nog. (tn)