Namaken van de bloed-hersenbarrière

07 juni 2017 door AB

De bloed-hersenbarrière, de beschermlaag van onze hersenen, is lastig te imiteren. Nu is er een simpele methode gevonden om in het lab te testen of medicijnen er wel of niet doorheen komen.

Het is niet makkelijk om iets door de bloed-hersenbarrière heen te krijgen, want hij beschermt de hersenen tegen schadelijke indringers. Toch moeten sommige medicijnen wel door de barrière heen om bijvoorbeeld hersentumoren te bestrijden. Methoden om de barrière in het lab na te maken werkten tot nog toe niet goed. Wetenschappers uit Brigham and Woman’s Hospital in Boston ontdekten een simpele methode om de bloed-hersenbarrière na te maken buiten een levend organisme (ofwel in vitro). De bloed-hersenbarrière bestaat uit een laag endotheelcellen. De celmembranen van de endotheelcellen gaan dicht op elkaar zitten en vormen zich tot tight junctions waardoor zij een barrière vormen.

"Het model is meer in overeenstemming met de échte barrière dan de modellen die hiervoor gebruikt werden"

De wetenschappers transplanteerden niet alleen cellen uit de bloed-hersenbarrière zelf, maar ook andere cellen die in het menselijk brein de bloed-hersenbarrière ondersteunen: pericyten en astrocyten. In het lab clusterden groepjes cellen zich spontaan samen tot sferoïden. Een soort bolvormige structuren die bijdragen aan de functie van de barrière. Ook ontstaan de tight junctions. Bovendien laat dit model vergelijkbare stoffen wel en niet door.  Zo is het model meer in overeenstemming met de échte barrière dan de modellen die hiervoor gebruikt werden.

Eerder onderzoek gebruikte vaak diermodellen. Maar die zijn onder andere duur en lastig te bestuderen. Weer andere methoden gebruikte getransplanteerde endotheelcellen uit de bloed-hersenbarrière om die in het lab te laten groeien. Toch gaan de cellen in de loop van de tijd steeds meer afwijken van de getransplanteerde cel, omdat de omgeving van het brein niet lijkt op die in het lab. De nieuwe techniek transplanteert niet alleen de endotheelcellen, maar meerdere cellen uit het menselijk brein.

Het vakblad Nature Communications meldt dat de wetenschappers hopen om medicijnen voor glioblastomen, de meest voorkomende vorm van hersentumoren, te kunnen testen op dit model.