Vrouwen met MS die ooit zwanger zijn geweest, krijgen later te maken met de eerste symptomen van multiple sclerose (MS) dan vrouwen die nooit zwanger waren. Die bevindingen kunnen helpen de ziekte beter te begrijpen en nieuwe behandelingen te vinden.
Vrouwen met MS die een kind kregen, kampen gemiddeld pas 3,3 jaar later met hun eerste MS-symptomen dan vrouwen met MS die nooit zwanger waren. Dat concludeert een internationaal team neurowetenschapers van onder andere de Monash University in Australië. Ze onderzochten ruim 2500 vrouwen die na de eventuele zwangerschap MS-klachten kregen. Ook vrouwen die zwanger zijn geweest, maar door een miskraam of abortus nooit bevielen, krijgen 3,4 later pas te maken met hun eerste MS-symptomen dan vrouwen die nooit zwanger waren.
Afweersysteem
Nathalie Cools (Universiteit Antwerpen) vindt de bevindingen merkwaardig. Zelf onderzoekt ze behandelingen die het overactieve immuunsysteem in MS kunnen onderdrukken. Bij MS valt het eigen afweersysteem de uitlopers van zenuwcellen aan, de myeline, waardoor onder meer verlammingsverschijnselen optreden. ‘We weten dat sommige vrouwen met MS juist na hun zwangerschap een opstoot krijgen, waarschijnlijk omdat het lichaam na de zwangerschap minder hormonen aanmaakt. Ik had verwacht dat na een bevalling symptomen juist zouden opleven.’
'Het afweersysteem is tijdens de zwangerschap minder actief, zodat de foetus goed kan groeien'
Volgens Cools is dit een belangrijk onderzoek omdat het helpt de onderliggende mechanismen van de ziekte beter te begrijpen. ‘Bovendien gebruikten de onderzoekers een grote database, dat is een pluspunt.’ Hoewel de neurowetenschappers niet zeker zijn hoe een zwangerschap MS-symptomen precies vertraagt, zijn er wel een aantal verklaringen te bedenken. Mogelijk onderdrukt een zwangerschap het afweersysteem zodanig dat de eerste symptomen worden uitgesteld. ‘We weten dat het afweersysteem tijdens zwangerschappen minder actief is, zodat de foetus, wat toch een soort lichaamsvreemd iets is, goed kan groeien’, zegt Cools. ‘Bij MS is het afweersysteem juist overactief.’
Er zijn nog twee andere mogelijke verklaringen. Misschien verandert een zwangerschap het DNA van de moeder of zorgt het hormoon oestrogeen, dat veel vrijkomt tijdens de zwangerschap, voor een onderdrukking van het immuunsysteem. Cools: ‘Uit onderzoek blijkt dat muizen met MS gebaat zijn met een oestrogeen-behandeling.’
Cools plaatst tot slot nog twee kritische opmerkingen bij de paper. ‘De wetenschappers keken naar zogenoemde clinically isolated syndromes om het begin van de ziekte vast te stellen.’ Dat zijn een soort aanvallen van neurologische klachten, waarbij ontstekingen van de myeline optreden. ‘Maar om MS te kunnen diagnosticeren moet iemand meerdere aanvallen hebben meegemaakt, verspreid over de tijd, en je moet in de hersenen laesies op verschillende plaatsen kunnen terugvinden. Het is mij niet helemaal duidelijk of ze in deze studie alleen vrouwen gebruikten die de diagnose MS kregen, of ook vrouwen waarbij een diagnose nog niet bevestigd was’, vertelt Cools. ‘En de gemiddelde leeftijd waarop vrouwen kinderen kregen vond ik wel erg jong, namelijk rond de 23 jaar.’
De bevindingen zijn gepubliceerd in JAMA Neurology.
