Hubble-video toont botsing in ‘jet’ van zwart gat

28 mei 2015 door Govert Schilling

Deze video van Hubble toont een ‘botsing’ in de stroom materie die door een superzwaar zwart gat is uitgestoten.

Astronomen hebben een ‘botsing’ waargenomen in de stroom materie die door een superzwaar zwart gat is uitgestoten. Op Hubble-beelden is te zien hoe een eerder uitgestoten materie van achteren wordt ‘aangereden’ door een iets sneller bewegende achterligger. De snelheden waarbij dat gebeurt zijn kolossaal: meer dan 98 procent van de snelheid van het licht – de kosmische topsnelheid.

De botsing werd opgemerkt bij het samenstellen van een filmpje van de ‘jet’ van het 260 miljoen lichtjaar verre sterrenstelsel NGC 3862. Daarbij is gebruik gemaakt van opnamen die tussen 1994 en 2014 zijn gemaakt door de Hubble-ruimtetelescoop.

Over het ontstaan van zulke jets bestaat nog veel onduidelijkheid. Zeker is alleen dat hun bron gezocht moet worden in de naaste omgeving van het superzware zwarte gat dat in het centrum van bijna elk sterrenstelsel te vinden is. Een jet bestaat uit een bundel superhete materie, plasma geheten, die met hoge snelheid wordt uitgestoten.

De nieuwe analyse van de Hubble-beelden wijst erop dat de schokgolven die ontstaan bij botsingen binnen de jet voor een verdere versnelling van de materiedeeltjes zorgt. Ook lichten de gebieden waar zulke botsingen plaatsvinden helder op. De resultaten van het onderzoek zijn op 28 mei verschenen in het tijdschrift Nature.