Tom Peeters

Tegen 2050 telt de aarde tien miljard bewoners. Tegelijk neemt de oppervlakte landbouwgrond per persoon af. Hoe voeden we al die mensen? Verticale landbouw belooft een oplossing: als we niet meer in de breedte kunnen uitbreiden, dan maar in de hoogte. ‘Binnenkort wordt elektriciteit bijna gratis. Dan zijn er geen grenzen meer aan wat we in verticale boerderijen kunnen kweken.’

Geen plek op aarde die sneller opwarmt dan het noordpoolgebied. Daardoor ontdooit de permafrost. Uit Nederlands onderzoek blijkt nu dat extreme zomerbuien in de arctische gebieden dat proces nog versnellen.

De Europese nerts vecht voor zijn leven. Door habitatverlies en de komst van een invasieve soort zijn de populaties drastisch afgenomen. Mogelijk bieden twee eilanden in de Estse Oostzee een uitweg.

Onze landbouw staat voor een gigantische uitdaging: in een razendsnel veranderend klimaat voldoende voedsel produceren. Bestaat er misschien een cheatcode en kunnen we met moderne veredelingstechnieken sneller droogtetolerante gewassen verwerven? ‘Genbewerking kan een gamechanger zijn.’

De klimaatverandering zorgt voor extremen in het weer, zoals frequentere hittegolven, langere periodes van droogte en intense regenval. Dat voelen onze landbouwers. Bijgestaan door de wetenschap moeten ze zich razendsnel aanpassen, onder meer door in te zetten op gewassen die de droogte beter trotseren. Hoe staat het met die zoektocht?

Drie jaar geleden oordeelde het Europees Hof dat de kap van het oerbos van Bialowieza in strijd is met Europese milieuregels. Toch gaf het Poolse ministerie van Klimaat en Milieu deze week toestemming om in twee delen van het bos bomen te rooien. Tegenstanders vrezen dat elke gevelde boom het ecosysteem onherstelbaar wijzigt. 

Tegen 2030 wil Europa 30 procent van zijn energie uit hernieuwbare bronnen halen. Biomassa speelt een belangrijke rol in die strategie. In Estland leidt de houtkoorts tot een vraag die groter is dan wat de bossen duurzaam kunnen leveren, met negatieve gevolgen voor biodiversiteit en klimaat.

Geen plek op aarde die sneller verhit dan het noordpoolgebied. De gletsjers en ijskappen smelten, de permafrost ontdooit. En dat heeft een impact op mens en natuur. ‘Het gaat niet over een graad meer of minder. Wel over een onvoorspelbaarheid waarop we niet voorbereid zijn.’

Vorige zomer maakte het westnijlvirus vierhonderd Europese slachtoffers. Ook andere tropische ziektes zijn in opmars. De insecten die ze overdragen, profiteren van de warmere temperaturen. ‘Het is perfect mogelijk dat we in Noord-Europa ziektes zien waarmee we nog niet te maken hebben gekregen.’