Caloriebeperking heeft positief effect op gezondheid

Na decennia van onderzoek op proefdieren, blijkt caloriebeperking ook een positief effect op het immuunsysteem van de mens te hebben.

Al tientallen jaren blijkt uit onderzoek dat de levensduur van proefdieren verlengd kan worden door ze minder te laten eten. Caloriebeperking bij vliegen, wormen, muizen en zelfs primaten vermindert de kans op ouderdomsziekten en vertraagt veroudering. Een nieuwe studie van de Universiteit van Yale bevestigt nu dat gematigde caloriebeperking ook voor mensen gezondheidsvoordelen oplevert. 

Het recent gepubliceerde onderzoek van Yale was gebaseerd op de resultaten van CALERIE. Dit is de eerste grote studie over de gezondheidseffecten van caloriebeperking bij mensen. De onderzoekers berekenden eerst voor elke deelnemer hoeveel calorieën ze per dag verbruikten. Dit aantal was hun basiscalorie-inname. Dan werden de tweehonderd deelnemers verdeeld in een groep die 14 procent minder calorieën moest innemen dan hun basiscalorie-inname en een groep die dit niet moest doen. Gedurende twee jaar werd de gezondheid van de deelnemers gemonitord en werden de twee groepen vergeleken. De onderzoekers wilden met dit onderzoek achterhalen wat caloriebeperking specifiek met het lichaam doet en of het een effect had op het immuunsysteem.

Om dat te onderzoeken, analyseerde het onderzoeksteam de thymus of zwezerik. Dit orgaan bevindt zich boven het hart en produceert T-cellen: een type witte bloedcellen die een belangrijke rol spelen in het immuunsysteem. De thymus veroudert sneller dan andere organen. Wanneer we veertig jaar zijn, is 70 procent van de thymus al niet meer functioneel. Naarmate we ouder worden, produceert de thymus ook minder T-cellen, wat een van de redenen is waarom oudere mensen een groter risico lopen om ziek te worden.

'Verbluffend'

Uit de onderzoeksresultaten bleek dat de thymus van de deelnemers die calorieën beperkten minder vet en een groter functioneel volume had dan toen de studie begon. Dat wil zeggen dat een minder groot deel van de functionele werking van de thymus verloren is gegaan. De deelnemers die geen calorieën beperkten, hadden geen verandering in het functionele volume. Caloriebeperking zorgt er dus voor dat de thymus minder snel krimpt en daardoor meer T-cellen kan produceren. Deze resultaten zijn volgens onderzoeker Vishwa Deep Dixit opmerkelijk: ‘Het feit dat dit orgaan kan worden verjongd is naar mijn mening verbluffend, omdat er zeer weinig bewijs is dat dit bij mensen gebeurt. Dat dit zelfs maar mogelijk is, is heel opwindend.’

De onderzoekers wilden vervolgens weten wat precies het positieve effect op de thymus veroorzaakte. Ze ontdekten dat na caloriebeperking het gen ‘PLA2G7’ minder actief was. Om zeker te weten of dit de echte oorzaak was, besloten ze om het gen in muizen te deactiveren en te zien of dit vergelijkbare effecten had als caloriebeperking bij mensen. Dit bleek inderdaad het geval: na deactivatie van het gen was de thymus van de muizen langer functioneel, hadden ze een gezondere stofwisseling en waren ze beter beschermd tegen ontstekingen op latere leeftijd.

Volgens Dixit tonen deze bevindingen aan dat PLA2G7 een van de drijvende krachten is achter de effecten van caloriebeperking. Onderzoek naar deze factoren kan ons volgens hem helpen om onze immuunfunctie te verbeteren, ontstekingen te verminderen en mogelijk zelfs onze gezonde levensjaren te verlengen. Verder onderzoek moet uitmaken of deze voorspellingen ook werkelijkheid worden.