Documentaire

De laatste van zijn soort

De kroniek van de laatste mannelijke noordelijke witte neushoorn roept ongemakkelijke vragen op.

Aanvankelijk heette deze tragikomische neushoorndocu van de Nederlandse regisseur Floor van der Meulen Last Male Standing. Maar tijdens het opnameproces liet de laatste mannelijke noordelijke witte neushoorn het leven. En dus kijken we naar The Last Male on Earth.

Eén beeld zegt meer dan duizend woorden. De poster van Floor van der Meulens fijngevoelige film toont Sudan, zoals de neushoorn heet, rustig grazend in de Keniaanse savanne. Maar op zijn lijf zijn de schaduwen te zien van een handvol toeschouwers die met een camera in de hand kiekjes maken van de gigant. Het is een weerspiegeling van Sudans laatste levensjaren: terwijl het dier langzaam aftakelt, kijkt de wereld vol machteloze bewondering toe.

Sudan leeft in het natuurreservaat Ol Pejeta. Liefst tweehonderd van de negenhonderd werknemers houden er zich bezig met de verzorging en bescherming van het dier. En dat is nodig. Volgens Pete New-land, die de parkwachters een militaire training geeft zodat ze beter bewapend zijn tegen stropers, is ‘één neushoornhoorn ruim een miljoen dollar waard op de zwarte markt’.

Wetenschappers zoeken naarstig naar een manier om de soort in leven te houden. De Duitse reproductie-expert Thomas Hildebrandt is ervan overtuigd dat we de noordelijke witte neushoorn, waarvan wel nog vrouwtjes in leven zijn, kunnen doen voortbestaan. Hildebrandt bewaart spermastalen van Sudan in tanks met vloeibare stikstof. Sudan zelf komt er niet meer aan te pas. Het dier is volstrekt overbodig, want te oud om zich voort te planten.

Waarom hem dan toch met man en macht in leven proberen te houden? Sudan is natuurlijk de grootste geldmachine van het Ol Pejeta-park. Moeten toeristen het park bezoeken zodat er geld binnenstroomt om de neushoorns te beschermen? Of moeten de neushoorns blijven bestaan zodat ook de bezoekers blijven komen? Mogelijk is dit minstens een deel van de waarheid: de mens kan simpelweg niet onder ogen zien dat hij alweer een soort de verdoemenis in heeft gejaagd.

Floor van der Meulen, The Last Male on Earth. Uit via Dalton Distribution. Vanaf 25 september in de zalen.