Goedaardige schimmel maakt plant ‘blind’

Niet alle schimmels maken planten ziek. Er zijn er ook die hun gastheer ongemoeid laten of hem zelfs sterker maken. Maar hoe weet die plant dat een indringer geen kwade bedoelingen heeft?

Piriformospora indica is een schimmel die zeer veel verschillende plantensoorten binnendringt, van orchideeën over tabak en gerst tot simpel mos. Dat dit micro-organisme welkom is bij zoveel verschillende gastheren is wellicht gevolg van de afwezigheid van kwade bedoelingen. Integendeel, P. indica stimuleert zelfs de plantengroei.

Maar hoe wéten die planten wanneer ze een goedaardige schimmel te gast hebben en geen kwaadaardige of zelfs dodelijke ziekmaker? Het gebeurt in ieder geval niet door herkenning, zo hebben Duitse biologen ontdekt. Ze konden een eiwit aangemaakt door de schimmel identificeren dat als een soort camouflerende mantel functioneert, waardoor de plant er geen erg in heeft dat een vreemde zijn systeem is binnengedrongen.

Het immuunsysteem van een plant is niet altijd actief – dat kost teveel energie. Het wordt alleen maar geactiveerd als het alarm afgaat. Dan volgt er doorgaans een uitbarsting van zuurstofradicalen, die de afweer in overdrive schakelen en vreemde indringers – als ze nog niet te ver zijn gevorderd in hun kolonisatie – opruimt.

Het schimmeleiwit in kwestie, FGB1 genaamd, bindt zich aan de suikermoleculen die zich op celwand van de schimmel bevinden, waardoor de plant die microbiologische ‘verklikkers’ niet ziet. De schimmel maakt de planten die hij binnendringt dus in zekere zin blind voor zijn aanwezigheid.

Met de kennis van het eiwit kunnen zowel plantenbiologen als medische onderzoekers aan de slag. Voor de eerste groep is het interessant omdat ze er mogelijk gewassen mee kunnen ontwikkelen die beter bestand zijn tegen allerhande ziekten. De tweede groep kan het gebruiken om lichaamsvreemde stoffen – medicijnen of organen – gemakkelijker aanvaard te laten worden door het menselijk lichaam. (sst)

Bron: Alga Zuccaro, University of Cologne, Duitsland in Nature Communications