Hittegolf valt te voorspellen

Weerkundigen wagen zich er niet graag aan, maar een zeer vooruitziende weersvoorspelling is in theorie wel mogelijk. Dat toont een nieuwe studie in Nature Climate Change.

De studie, uitgevoerd door een Frans-Zwitsers team van Laboratoire des Sciences du Climat (LSCE) en het Swiss Federal Institute of Technology Zurich (ETH Zurich) , stelt vast dat een Europese hittegolf zich zelden ontwikkelt na een regenachtige winter en/of lente in zuidelijk Europa. Omgekeerd worden droge periodes opgevolgd door hete of koude zomers. De voorspelbaarheid van een hittegolf is dus asymmetrisch.

Klimaatvoorspellingen geven aan dat zuidelijk Europa langzaamaan droger wordt. De studie wil het mogelijk maken om hittegolven te voorspellen, maar ze kan ook inzichten bieden in neerslagpatronen in winter - en lenteperiodes. De afgelopen tien jaar maakte Europa een aantal hittegolven mee die een grote impact hadden op de maatschappij. Denk maar aan de hittegolven van 2003 en 2010, waarbij bosbranden, mislukte oogsten en ouderensterfte frequent voorkwamen. Deze extreme gevallen worden vaak beschouwd als prototypes van zomers met een warmer klimaat. Ons vermogen om hier op te anticiperen is echter zo goed als onbestaande.

De studie analyseerde neerslag – en temperatuurobservaties van 200 Europese weerstations gedurende een periode van meer dan zestig jaar. Het zomerweer in het westen en het midden van Europa valt volgens de studie af te leiden uit het voorafgaande weer in het zuidelijke deel. De verklaring hiervoor? Als er veel regen valt in het zuiden, dan gaat in de zomer veel zonne-energie verloren aan de verdamping van het neerslagwater. Wanneer de zon geen regenwater moet verdampen, komt de hitte direct in de atmosfeer terecht. Via een reeks van anticyclonale bewegingen schuift de hitte op en wordt het bij ons een hete zomer. (ide)