Van natuur in de stad tot crispr: drie documentairetips voor Docville

Eos selecteerde drie boeiende wetenschappelijke documentaires die je kan zien op het Internationaal Documentaire Filmfestival Docville.

After Nature

In de boeiende Deense docu After Nature tonen vier onderzoekers en één kunstenaar elk vanuit hun vakgebied hoe de mens invloed uitoefent op de natuur.

Menno Schilthuizen is allesbehalve een onbekende in de Lage Landen. De professor evolutiebiologie van het Leidse Naturalis-museum leidt de Deense filmmaker Esther Elmholt met aanstekelijk enthousiasme rond in zijn thuisbasis. Hij laat zien hoe donkerkleurige duiven evolutionair bevoordeeld zijn in de grootstad dankzij hun natuurlijke tolerantie voor zink. Motten pasten zich dan weer aan door een verminderde gevoeligheid voor kunstlicht.

Ondanks de flexibiliteit van vele soorten ziet de toekomst van de natuur er allerminst rooskleurig uit. De Deense biologen Carsten Rahbek en Naia Morueta-Holme waarschuwen voor de biodiversiteitscrisis waarin de wereld verkeert, en die we volgens hen minstens zo ernstig moeten nemen als de klimaatcrisis. Door landbouw, ontbossing en overbevolking is met zekerheid een zesde massale uitstervingsgolf aan de gang in het dierenrijk, terwijl planten letterlijk vluchten voor klimaatopwarming door naar hogere, koelere gebieden te verkassen.

Is After Nature dan één lange slechtnieuwsshow? Dat ook weer niet. Biologieprof Jens-Christian Svenning van de Aarhus-universiteit ziet mogelijkheden tot herstel via slim natuurmanagement. Niet ver van Aarhus ligt een natuurreservaat waar grote zoogdieren zoals ossen en wilde paarden een ongestoord leven leiden. Hun gegraas voorkomt overbegroeiing en zorgt voor verspreiding van bloemen en planten. Hoopvolle stappen in een gigantisch project: het redden van onze natuur.

Make People Better

Vijf jaar geleden werden ’s werelds eerste designerbaby’s geboren in China. Of paria He Jiankui daarbij alleen handelde, is hoogst twijfelachtig volgens de docuthriller Make People Better.

In 2018 lekte uit dat de Chinese onderzoeker He Jiankui van de SUSTech-universiteit als eerste ooit baby’s genetisch aangepast zou hebben met de crispr-methode, die volgens experts nog lang niet geschikt is om op mensen te testen. Lulu en Nana, zoals de tweeling heet, zouden daardoor immuun zijn voor het hiv-virus.

Maar het verhaal is gehuld in een waas van mysterie. In Make People Better proberen regisseur Cody Sheehy en zijn kroongetuige, wetenschapsethicus Ben Hurlbut, met een portie speculatie te achterhalen of He een lone ranger was of juist een zondebok die handelde in opdracht van hogere ­– Chinese – instanties.

The Longest Goodbye

Als ruimtevaartorganisatie NASA tegen 2035 de eerste bemenste missie naar Mars wil lanceren, zijn er nog een boel gigantische obstakels te overbruggen. Niet het minst: de psychologische impact van maandenlange isolatie. NASA-psycholoog Al Holland breekt er zich al jarenlang het hoofd over, vertelt hij in The Longest Goodbye.

Hollands onderzoek bracht hem onder andere naar Chili, waar de noodgedwongen isolatie van 33 mijnwerkers in 2010 een dankbaar studieobject vormde. Contact onderhouden met familie bleek cruciaal voor het mentale welzijn. Dat vertelt ook astronaut Cady Coleman, die in 2010 enkele maanden in het ISS doorbracht. Haar dagelijkse Skypemoment met man- en zoonlief hielden haar mentaal overeind.

Maar wetenschappers zijn er lang niet uit wat de beste methode is om met niet maanden-, maar járenlange extreme afzondering om te gaan. Marssimulaties op aarde moesten na zeven dagen gestaakt worden wegens conflicten onder de crew-leden. AI-gezelschapsrobots of zelfs mensen in winterslaap brengen – 2001: A Space Odyssey is niet ver weg – behoren tot de opties. Al lijkt het onderzoek nog in zijn kinderschoenen te staan, terwijl de klok naar 2035 genadeloos tikt. Maar een boeiende trip is The Longest Goodbye in ieder geval.

Deze docu’s zijn te zien op ScienceVille, onderdeel van documentairefestival Docville, van 22 tot 30 maart in Leuven. Info via docville.be

Win tickets voor Docville

Eos geeft vijftig duotickets weg voor een documentaire naar keuze op het Internationaal Documentaire Filmfestival Docville.

Je maakt kans door je te abonneren op Eos Insider. Je ontvangt dan één keer per week een inspirerend, prikkelend of anders interessant premium artikel rechtsreeks in je mailbox voor slechts €12 per jaar. De eerste vijftig inschrijvingen van deze week ontvangen een duoticket.

 

 

Schrijf je in op Eos Insider