Pasgeboren Falcaria bilineata-rupsen vibreren wanneer ze zich bedreigd voelen. Als dat niet helpt, slingeren ze weg als Spiderman.
Beeld: Weergave van de Falcaria bilineata-rups. Credit: Matheson et al.
Wanneer dieren oog in oog staan met een indringer, hebben ze vaak de neiging om ofwel te vechten, te vluchten of simpelweg te verstijven. Maar babyrupsen van de Falcaria bilineata-vlinder doen iets helemaal anders: ze vibreren.
Deze pasgeboren rupsen zijn kleiner dan een sesamzaadje. Ze leven en voeden zich bovendien helemaal alleen op het uiterste uiteinde van het blad. In een recente studie in het Journal of Experimental Biology hebben wetenschappers ontdekt dat rupsen zeer territoriaal zijn als het gaat over hun kleine stulpje. Als een andere rups hun territorium betreedt, dan beginnen deze kleine beestjes met hun kopjes heftig te trommelen, hun lichaampjes te schudden en met hun achterwerk tegen het blad aan te schrapen. De rups vertoont in andere woorden een hele serie aan complex vibreergedrag dat signaleert dat ‘hun’ bladuiteinde verboden terrein is.
‘Weinig mensen staan erbij stil hoe complex de zintuiglijke wereld van een piepklein organisme kan zijn’, zegt Jayne E. Yack, neuro-etholoog aan de Carleton University en hoofdauteur van deze nieuwe studie. De wetenschappers gebruikten detailopnames en een laser-doppler vibrometer, een meetinstrument waarmee je de trillingen van een blad kunt registreren zonder het aan te raken, om toegang te krijgen tot de wankele wereld van de rups. ‘Voor zulke kleine wezens zijn zulke vibraties net een brullende leeuw’, zegt Yack. ‘Je zou het geluid zachter moeten zetten en je hoofdtelefoon van je oren moeten halen omdat het zo luid is.’ Het verende bladuiteinde zou het geluid ook kunnen versterken, voegt ze toe.
Bluf
De rupsen bewaken waarschijnlijk het uiteinde van hun blad omdat het ze een goede ontsnappingsroute biedt. Als de binnendringer niet onder de indruk is van de afschrikking en toch dichterbij komt, dan laat de rups een zijden draadje vallen en vlucht ze als Spiderman. Maar het waarschuwingsgewiebel volstaat meestal.
Deze felle vibraties zouden ook bluf kunnen zijn. Sommige spinnen maken namelijk gelijkaardige bewegingen. ‘Er bestaat een reële kans dat ze een spin imiteren om te voorkomen dat anderen hun geliefde bladrand overnemen’, zegt Yack. ‘Net zoals zangvogels eisen deze rupsen ook hun territorium op en gaan ze de strijd aan met hun rivalen — in dit geval door vibraties te sturen via het bladoppervlak in plaats van door de lucht’, zegt Andrew Mason, die diercommunicatie bestudeert aan de Universiteit van Toronto Scarborough en niet betrokken was bij het onderzoek. ‘Dit artikel geeft ons een kijkje in een wereld die normaal gesproken onzichtbaar is.’
Dit artikel verscheen eerder in Scientific American. Vertaling: Maxim Garvelink
