Wetenschapsfilosoof Sylvia Wenmackers blikt terug op de coronalente van 2020: samen met een groep academici maakte ze middenin een pandemie een nieuw thuis van Slack.
Beeld: Slack
Vorig jaar leerden we massaal veel manieren kennen om te videobellen. Ook het ouderwetse internetforum maakte een comeback en bleek intussen Slack te heten. In de lente van 2020 woonde ik ongeveer op zo’n forum. Dat had natuurlijk alles met covid-19 te maken.
Toen de pandemie België trof, probeerden veel vrijwilligers te helpen, maar het leek alsof iedereen in een dikke mist zat: niet wetend wat een ander misschien al aan het doen was. Met de Jonge Academie hebben we niet gewacht op een centraal commando. We wilden onze tijd en middelen richten op de maatschappelijke impact van het virus. Daarbij begonnen we klein en op vertrouwd terrein: met een oproep om hulpmiddelen en tips te verzamelen voor een snelle overgang naar afstandsonderwijs en telewerk. Via sociale media kregen we daarbij veel hulp. Het directe resultaat van onze #CovidCampus-actie was een online overzichtsdocument, maar er waren nog minstens twee andere positieve uitkomsten.
Ten eerste leidde het proces tot een gevoel van verbondenheid tussen academici, allen geconfronteerd met dezelfde abrupte veranderingen. Dat zorgde voor een grote solidariteit, die ook in andere sectoren voelbaar was. Het deed deugd om een positieve verandering teweeg te brengen, ook al was het maar voor een klein aspect. Ten tweede groeide het aantal onderwerpen in ons document snel aan. Voor we het goed beseften, waren we informatie aan het verzamelen over de efficiëntie van zelfgemaakte mondmaskers. Na het zien van de verwoestende gevolgen van het tekort aan beademingsapparatuur in Italië zelfs ook over noodventilatoren.
Dat ging veel verder dan ons aanvankelijke doel en dan wat in één online spreadsheet gedaan kon worden. Daarom zijn we gestart met de online community Mitigate Corona, een Slack-forum dat vrijwilligers uit de Belgische wetenschappelijke gemeenschap verzamelde. Het bood ons een online ruimte om informatie te delen, te bespreken en onze acties te coördineren (in private kanalen). De verspreiding van desinformatie baarde velen van ons zorgen, net als de aanvankelijke traagheid van de Belgische respons. Een van de concrete resultaten was een vertaling in het Nederlands van een Medium-artikel van de Frans-Spaanse data-analist Tomas Pueyo over de noodzaak van snelle actie.
De dagen waren lang en begonnen en eindigden op Slack
Op ons meest actieve kanaal en een bijbehorend document volgden we alle Belgische initiatieven voor het ontwerpen en bouwen van noodventilatoren en toebehoren. Het was verbazingwekkend hoeveel mensen bereid waren om te helpen. We belden mogelijke leveranciers en bedrijven op en deelden onze database met de overheid. Achteraf gezien was onze belangrijkste bijdrage het centraliseren van die informatie en de juiste mensen met elkaar in contact brengen. Velen – artsen, ingenieurs, andere academici, maar ook mensen van (lokale) overheden, bedrijven en andere organisaties – werkten hard om paraat te zijn ‘voor het geval dat’. Gelukkig waren deze noodbeademingstoestellen uiteindelijk niet nodig in België.
Net als iedereen had ik andere plannen gemaakt voor de lente van 2020, maar het viel me niet zwaar om die uit te stellen. Ondanks alle zorgen en de voortdurende race tegen de klok (‘De IC-capaciteit kan binnen twee weken op zijn!’), vond ik het fijn om een enkele focus te hebben, die vaak ontbreekt in de dagelijkse hectiek van het academische leven.
Thuis zorgde de schoolsluiting voor een nieuw ritme. De dagen waren lang en begonnen en eindigden op Slack. Daartussen werd het lesgeven, vergaderen en rondbellen alleen onderbroken door maaltijden, meestal bereid door mijn man en geserveerd in de tuin. Het aanhoudend mooie weer maakte de hele ervaring nog surrealistischer, maar het maakte tegelijk onze geliefde avondwandeling mogelijk, het enige moment waarop ik volledig loskoppelde van het nieuws en ons forum.
Alle dagen leken op elkaar, ook de zondagen, die het beste moment waren om mijn uitgeputte contact bij een federaal agentschap te bereiken. De thuisschool was in het weekend wel gesloten, wat ons tijd gaf voor agressief poetsen: een wondermiddel tegen overtollige adrenaline, zo bleek. Gezond zal die levensstijl wel niet geweest zijn. Toch gaf het intensieve online zijn in die eerste maanden, toen Slack mijn thuis was, me het gevoel dat ik op een zinvolle manier verbonden was met anderen en met wat er in de wereld gebeurde.
