Krimpende hippocampus wijst op alzheimer

Het al dan niet krimpen van de hippocampus kan artsen helpen bij het vroeg vaststellen van de oorzaak van dementie, zodat een passende behandeling zo snel mogelijk kan worden gestart.

Door alle aandacht die de Ziekte van Alzheimer (terecht) krijgt, zou je bijna vergeten dat er nog andere vormen van dementie bestaan. Lewy-body-dementie (LBD) is bijvoorbeeld een hersenaandoening met symptomen die zeer sterk gelijken op die van alzheimer of parkinson, waardoor de diagnose meestal niet van een leien dakje loopt. Toch zou LBD de derde meeste voorkomende vorm van dementie zijn – na alzheimer en vasculaire dementie.

Het onderscheid met de bekendere vormen van dementie zit ‘m vooral in de schommelingen van de symptomen. Patiënten met LBD hebben bijvoorbeeld ook aandachtsproblemen, maar de afwisseling tussen heldere en verwarde perioden is veel sterker dan bij alzheimerpatiënten. Motorische problemen zoals tremor deelt LBD dan weer met de Ziekte van Parkinson, maar bij de eerste ziekte treden daarnaast ook veel vaker hallucinaties en wanen op.

Enkel op basis van de symptomen is dus moeilijk een onderscheid te maken tussen LBD enerzijds en alzheimer en parkinson anderzijds – zeker in de vroegste fase waarin de meeste symptomen nog heel vaag zijn. Amerikaanse medici hebben nu echter een methode uitgedokterd die kan helpen bij een snellere identificatie van patiënten met LBD. Ze focussen daarbij op de hippocampus, het hersengebied dat uit twee delen bestaat (één in onze linker- en één in onze rechterhersenhelft) en een belangrijke rol speelt in ons geheugen. Uit een lang onderzoek bij 160 vrijwilligers concludeerden ze dat het krimpen van die hippocampus een betrouwbare indicator kan zijn voor alzheimer, terwijl bij dementerenden met LBD het volume van de twee ‘zeepaardjes’ in de hersenen vrijwel constant bleef.

Een vroege diagnose kan zeer belangrijk zijn. Niet omdat de kans op genezen van dementie dan hoger is (want die is nog altijd nul), maar bijvoorbeeld wel omdat LBD-patiënten vaker dan andere dementerenden heel slecht reageren op medicijnen die standaard zijn in de behandeling van alzheimer of parkinson. (sst)

Bron: Kejal Kantarci, Mayo Clinic, Rochester, VS in Neurology