IJle dampkring van Jupitermaan Io bevriest tijdens eclips

03 augustus 2016 door Govert Schilling

De zwaveldioxidemoleculen in de dampkring vriezen dan vast aan het oppervlak

De extreem ijle dampkring van de binnenste grote Jupitermaan Io bevriest wanneer de maan door de planeet verduisterd wordt.

De zwaveldioxidemoleculen in de dampkring, afkomstig van de talrijke vulkanen op Io, vriezen dan vast aan het oppervlak. Zo'n Io-verduistering treedt eens per omloop op (elke 1,7 dagen), en duurt ongeveer twee uur. Wanneer Io weer uit de schaduw van Jupiter tevoorschijn komt, sublimeren de zwaveldioxidekristallen weer, en herstelt de dampkring zich.

Tijdens een verduistering daalt de temperatuur aan het oppervlak van Io van -150 tot -170 graden graden Celsius. Algemeen werd al aangenomen dat de ijle SO2-dampkring tijdens zo'n eclips op het oppervlak zou neerslaan, maar het verschijnsel was nog nooit direct waargenomen. Dat is nu voor het eerst wel gelukt, dankzij de grote gevoeligheid van de TEXES-infraroodspectrograaf op de 8-meter Gemini North-telescoop op Mauna Kea, Hawaii. De waarnemingen zijn verricht in november 2013 en vandaag gepubliceerd in Journal of Geophysical Research.