Nabije ster heeft aarde-achtige planeet
17 oktober 2012 door EEEuropese astronomen hebben een planeet van ongeveer één aardmassa opgespoord die rond een ster van het nabije Alfa Centauri-stelsel draai.
Europese astronomen hebben een planeet van ongeveer één aardmassa opgespoord die rond een ster van het nabije Alfa Centauri-stelsel draait (Nature, 17 oktober). Alfa Centauri is een van de helderste sterren aan de zuidelijke hemel en, met een afstand van ongeveer 4,3 lichtjaar, tevens de meest nabije buur van ons zonnestelsel.
Wat we met het blote oog als één ster zien, is in werkelijkheid een groepje van drie sterren. Twee daarvan, de zonachtige sterren Alfa Centauri A en B, vormen een nauwe dubbelster. Op ruime afstand van dit tweetal bevindt zich de rode dwergster Proxima Centauri, die iets dichter bij de aarde staat.
De nu ontdekte planeet draait in een krappe baan om Alfa Centauri B: hun onderlinge afstand bedraagt slechts zes miljoen kilometer. Zijn omlooptijd is iets meer dan drie dagen. Ter vergelijking de afstand tussen de zon en Mercurius, de binnenste planeet van ons zonnestelsel, is bijna tien keer zo groot, en de omlooptijd van Mercurius is ruim 58 dagen.
De onwaarneembaar kleine planeet is opgespoord door de geringe schommelbeweging die hij met zijn zwaartekrachtsaantrekking bij de ster veroorzaakt. Deze schommelbeweging zorgt ervoor dat Alfa Centauri B afwisselend op ons af komt en van ons weg beweegt. Het licht van de ster wordt hierdoor een beetje blauwer, respectievelijk roder – een effect dat met een nauwkeurige spectrograaf meetbaar is.
In het geval van Alfa Centauri B is de schommelbeweging heel klein: onder invloed van de planeet gaat de ster met een snelheid van slechts 51 centimeter per seconde (1,8 km/uur) heen en weer – ongeveer de snelheid van een kruipende baby. Niet eerder zijn astronomen erin geslaagd om zo'n geringe stellaire schommelbeweging te detecteren.
Hoewel de combinatie van een planeet ter grootte van de aarde en een ster van het type zon sterk tot de verbeelding spreekt, zal de planeet van Alfa Centauri B weinig overeenkomsten vertonen met onze thuiswereld. Daarvoor staat hij veel te dicht bij zijn ster: het is er simpelweg ziedend heet.
