Flandriens ten oorlog

10 maart 2013 door KV

Precies een eeuw geleden won Paul Deman de allereerste Ronde van Vlaanderen. Een jaar later brak de Eerste Wereldoorlog uit, en de West-Vlaming ruilde – net als een pak anderen – zijn wielertrui voor een legerplunje. Het fietspeloton werd in elk regiment een vast onderdeel, als verkenners, boodschappers of stalen cavalerie. Pedaalkracht ten dienste van de natie.

Precies een eeuw geleden won Paul Deman de allereerste Ronde van Vlaanderen. Een jaar later brak de Eerste Wereldoorlog uit, en de West-Vlaming ruilde – net als een pak anderen – zijn wielertrui voor een legerplunje. Het fietspeloton werd in elk regiment een vast onderdeel, als verkenners, boodschappers of stalen cavalerie. Pedaalkracht ten dienste van de natie.

Wielerheld Paul Deman fietste in WOI als geheim agent het land rond, met boodschappen van de geallieerde spionagediensten verstopt in een gouden tand. Pas tijdens de vijftiende missie werd Deman door de Duitsers gevangen genomen en naar het cachot in Leuven gebracht. De eerste winnaar van de Ronde zou het niet overleefd hebben, als de vrede niet was uitgeroepen op de dag van zijn executie. In de jaren na de oorlog won Paul Deman nog Parijs-Roubaix en Parijs-Tours. Voor zijn heldendaden kreeg hij van de Fransen het Croix de Guerre.

 

Het huidige parcours van wielerklassieker Parijs-Roubaix loopt grotendeels over kasseiwegen die eind negentiende eeuw werden aangelegd om het leger vlotter te mobiliseren. Na WOI herdoopt wielercorrespondent Victor Breyer, onder de indruk van het totaal verwoeste landschap, de wielerwedstrijd tot ‘Hel van het Noorden’. Foto: Koen Degroote.

Vanaf 1912 produceert de legendarische Italiaanse fietsontwerper Edoardo Bianchi militaire fietsen. Met de verende voorvork wordt zijn fiets gezien als de voorloper van de moderne mountainbike. De fiets weegt 14 kilogram en is plooibaar wanneer fietsen onmogelijk wordt in de bergen. Foto: BSA & Military Bicycle Museum, Birmingham.

Italiaanse wielrijders tijdens een militaire optocht op 14 juli 1918. Foto: Wielermuseum Roeselare.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog worden manoeuvers vanuit de lucht crucialer en verliest het fietsbataljon zijn efficiëntie. Vele rijwieleenheden hebben de oorlog daarom niet overleefd. Het Zwitsere leger schaft in 2003 het allerlaatste fietsregiment ter wereld af. Foto: BSA & Military Bicycle Museum, Birmingham.