Moeten we genetische tests verplichten?

1 op 3 Vlamingen wil een verplichte test die nagaat of een embryo een genetische aandoening heeft als daarvoor na een echografie aanwijzingen zijn. Dat blijkt uit een bevraging bij 1.000 Vlamingen.

6,7 procent ziet genetische tests nog het liefst verplicht voor iedereen. De cijfers komen uit een enquête die vzw De Maakbare Mens door onderzoeksbureau iVox liet uitvoeren. Eos kon de bevraging inkijken en legde de stellingen voor aan experts.

Heidi Mertes, bio-ethicus aan de UGent en voorzitter van De Maakbare Mens, geeft aan erg geschrokken te zijn van de cijfers. ‘Vinden die mensen dan dat we de geboorte van kinderen met een genetische aandoening tot elke prijs moeten vermijden?’ Een gentest verplichten, is volgens Mertes indruisen tegen de fysieke integriteit van de vrouw en tegen de reproductieve autonomie.   

Ook filosoof Ignaas Devisch (UGent) maakt zich zorgen. ‘We moeten erop toezien dat koppels geen druk ervaren om abortus te plegen’, zegt hij in Eos. Volgens hem verwachten we beter niet dat we op een dag alle risico’s zullen kunnen wegwerken. ‘Straks moeten ouders zich verantwoorden voor een kind met een klein gebrek.’

Waterdichte tests bestaan niet

Los van of een genetische test verplichten wenselijk is of niet, is het nog maar de vraag of ze doet wat we ervan verwachten. ‘Een test die garandeert dat alles in orde is, bestaat niet’, zegt Gert Matthijs, moleculair geneticus aan het Centrum Menselijke Erfelijkheid (KU Leuven), in Eos. ‘Sommige aandoeningen zijn moeilijk of helemaal niet op te sporen.’ 

Verder blijkt uit de enquête dat liefst 70,1 procent van de Vlamingen de overheid zou toelaten om DNA-gegevens te verzamelen om criminelen en terroristen op te sporen. Een DNA-databank van de hele bevolking zou het mogelijk maken om sporen meteen aan een persoon te koppelen.

84,6 procent gaat dan weer niet akkoord met sleutelen aan het DNA van een embryo om bepaalde eigenschappen te kiezen. Iets wat volgens geneticus Geert Mortier (UZ Antwerpen) in de eerste plaats moeilijk haalbaar is. Al laat hij alle mogelijkheden open: ‘Had je mij twintig jaar geleden gevraagd of we ooit het volledige genoom zouden kunnen lezen, dan was ik ook sceptisch geweest. Wie weet wat er in de toekomst mogelijk is?’

Meer stellingen met duiding vind je in het novembernummer van Eos, nu in de winkel en op Tijdschriftenwinkel.be