Slim implantaat verhelpt ongewild urineverlies

Een neurostimulator mee ontwikkeld door de Universiteit Antwerpen en het UZA moet patiënten helpen om hun plas beter op te houden. 

Een derde tot de helft van alle volwassen vrouwen lijdt aan ongewild urineverlies. Dat blijkt uit internationale studies. De twee meest voorkomende vormen zijn inspanningsgebonden urineverlies, wat kan optreden als je hoest of wanneer je iets moet tillen, en aandrangincontinentie, waarbij je plots een dwingende en niet te stoppen aandrang voelt om te plassen.

Slechts een minderheid van de patiënten wordt behandeld, ook al zijn er verschillende implantaten beschikbaar. ‘Vaak werken ze maar in op een deel van de klachten’, vertelt Stefan De Wachter, die als uroloog verbonden is aan het UZ Antwerpen en de Universiteit Antwerpen. ‘Bovendien evolueren ze niet mee met de klachten, waardoor patiënten na verloop van tijd opnieuw urineverlies ervaren. Of ze werken alleen in op de blaas, terwijl ze ook de sluitspier moeten stimuleren om urineverlies te voorkomen.’

Onderzoekers van de University of Oxford, de UAntwerpen en het UZA sloegen de handen in elkaar. Ze ontwikkelden een ‘slimme’ neurostimulator die de schaamzenuw van patiënten stimuleert. Deze zenuw zorgt ervoor dat de sluitspier sluit en patiënten hun plas beter kunnen ophouden. 

Om het systeem in te planten ontwikkelden de onderzoekers een nieuwe heelkundige techniek. Met een minimale chirurgische ingreep waarvoor slechts drie kleine insnedes in de huid nodig zijn implanteren ze elektroden naast de schaamzenuw. 

Het implantaat neemt er de bestaande fysiologische reflexen van de patiënt waar, interpreteert ze en versterkt ze wanneer dat nodig is. De stimulatie past zich aan de signalen van de patient aan, waardoor ze in verschillende omstandigheden de normale blaasfunctie kan herstellen. Het implantaat zorgt voor het ontspannen van de blaas bij aandrangincontinentie en voor het sluiten van de sluitspier bij inspanningsgebonden urineverlies. 

In het UZ Antwerpen loopt momenteel een pilootstudie met het systeem. Voorlopig kregen al drie vrouwen de neurostimulator ingeplant. De komende maanden staan er nog twaalf ingrepen gepland. Volgens De Wachter zijn de eerste bevindingen over de haalbaarheid van de chirurgische ingreep en over de therapie veelbelovend.