Stress-eiwit beschermt tegen alzheimer

Waarom wordt de ene persoon honderd jaar zonder enige vorm van dementie en krijgt de andere na zijn 75ste alzheimer? Amerikaanse onderzoekers lichten een tipje van de sluier. Ze analyseerden de hersenen van ouderen (na hun dood) en kwamen tot de conclusie dat mensen met alzheimer en lichte cognitieve achteruitgang veel lagere aantallen van een bepaald soort eiwit, het REST-eiwit, in de celkernen van hun neuronen hadden. De breinen van gezonde honderdjarigen, daarentegen, vertoonden zeer hoge aantallen van het eiwit.

Ook jonge mensen hebben weinig REST-eiwitten in hun brein, maar dat aantal neemt normaal gezien met de leeftijd sterk toe. Li-Huey Tsai en zijn collega’s aan het Massachusetts Institute of Technology (MIT) ontdekten dat REST in het brein van gezonde ouderen de genen onderdrukt die betrokken zijn bij celdood en de ontwikkeling van alzheimer.

Ze voerden ook tests uit op muizen en op de rondworm C. Elegans. Als ze die zo modificeerden dat ze geen REST-eiwitten hadden, dan zorgde dat voor het afsterven van hersencellen (bij de muizen) en voor een grotere gevoeligheid voor oxidatieve stress en een vroegtijdige dood (bij de wormen). Stukjes menselijk hersenweefsel die in het lab aan stress werden blootgesteld gingen extra REST-ewitten produceren. Stukjes weefsel van alzheimerpatiënten lieten het hier echter compleet afweten.

De onderzoekers concluderen in het vakblad Nature dat de veroudering van ons brein vermoedelijk gepaard gaat met de activering van een specifiek beschermingsprogramma tegen stress, en de schade die dat veroorzaakt. Vervolgonderzoek moet uitwijzen of we de REST-activiteit in het brein kunnen stimuleren, en of we op die manier alzheimer kunnen voorkomen. (lg)