Liesbeth Gijsel

De mens is een van de weinige diersoorten die menstrueert. Als je erover nadenkt, lijkt het ook een onlogisch systeem. Elke maand verlies je bloed, en dus energie. Vrouwen zijn ook in een ander opzicht uniek. Bijna geen enkele diersoort kent een menopauze, en wordt al op de helft van het leven onvruchtbaar. Evolutie- en gedragsbioloog Mark Nelissen ziet wél een logica. Zonder menstruatie zou ons lijf vol zitten met rottende embryo’s …

De overgang kan je emoties overhoop halen, ondervond Annemie (51). ‘Ik barstte geregeld in tranen uit, ook op mijn werk.’ De overgang kan tot twaalf jaar duren, en gaat niet alleen gepaard met opvliegers, maar ook met hartkloppingen, angsten en geheugenproblemen. Is hormoontherapie aan te raden? Expert Herman Depypere en menopauzeconsulent Ruth Delbeke geven uitleg en tips.

Vier tot vijf jaar. Zo lang duurt het gemiddeld voor vrouwen met endometriose de juiste diagnose krijgen. Huisartsen en gynaecologen denken niet altijd aan deze ziekte, terwijl toch een op de tien vrouwen ze zou hebben. ‘En vrouwen wordt te veel ingepeperd dat menstruatiepijn normaal is’, zegt gynaecoloog Carla Tomassetti.

‘Zonder pijnstillers kom ik mijn maandstonden niet door’, zegt Babs (39). Blijven werken of studeren tijdens die dagen van de maand is vaak niet evident. Veel pijn kan wijzen op endometriose, een aandoening waar een op de tien vrouwen aan lijdt. In aflevering 3 van Ongesteld legt expert Carla Tomassetti het verschil uit tussen ‘normale’ en ‘abnormale’ menstruatiepijn.

Stemmingswisselingen, hoofdpijn, verminderd libido, trombose. Het rijtje met mogelijke nevenwerkingen van de pil is lang. Hoe veilig is het populairste voorbehoedsmiddel? En wat zijn de alternatieven? Gynaecoloog Hendrik Cammu zet alles op een rijtje.

Elke maand bloeden is de natuurlijkste zaak van de wereld voor een gezonde jonge vrouw. Toch? Niet dus. Menstruatie is niet alleen pijnlijk of lastig, maar ook … niet noodzakelijk en onnatuurlijk.

Zoë (25) twijfelt al jaren aan de pil. ‘Ik krijg er emotionele buien van, en mijn libido lijdt eronder.’ In aflevering 2 van Ongesteld zet gynaecoloog Hendrik Cammu alles over voorbehoedsmiddelen op een rijtje. Tegelijk kunnen natuurlijke hormonen ook voor problemen zorgen. Dat weet Sarah (38) maar al te goed. Zij lijdt aan premenstruele dysfore stoornis en heeft elke maand zwarte dagen, waarop ze extreem prikkelbaar en depressief is.

Laat nooit een tampon uit je tas vallen als je op sollicitatiegesprek bent. Want dan kan je het wel vergeten. ‘Menstruatie wordt gezien als een zwakte’, zegt historica Kaat Wils. ‘Het werd vroeger expliciet aangegrepen als argument om vrouwen niet toe te laten om te studeren of te werken.’ Een gesprek over bloed, hysterie, menstruerende mannen en mislukte mayonaise.

In aflevering 1 van Ongesteld vertelt Hannah (16) over haar eerste keer. ‘Je gaat niet voor de hele speelplaats roepen: Hé gasten, ik heb mijn regels.’ Ook in de 21^ste eeuw wordt er nog altijd niet openlijk gepraat over menstruatie. Het taboe blijkt, verrassend genoeg, een product van het feminisme, vertelt historica Kaat Wils (KU Leuven), hoewel datzelfde feminisme er vandaag voor zorgt dat menstruatie bespreekbaarder wordt.