Natuur & Milieu

Antibioticaresistentie in opmars bij dolfijnen

De toenemende resistentie van bacteriën tegen antibiotica is niet alleen een probleem voor mensen. Ook in het wild duiken resistente bacteriënstammen op, zo blijkt uit een onderzoek bij dolfijnen.

Onderzoek naar de resistentie tegen antibiotica spitste zich tot nu toe vooral toe op medische settings en de landbouw. Een langlopende studie uitgevoerd door onderzoekers van de Atlantic University in Florida bracht aan het licht dat ook in het wild dergelijke resistente bacteriënstammen voorkomen. De onderzoekers verzamelden pathogenen bij tuimelaars, de meest voorkomende dolfijnensoort voor de kust van Florida.

In totaal vond men 733 stalen die pathogene bacteriën bevatten, waartussen verschillende stammen die belangrijke ziekteverwekkers voor de mens zijn. Van die pathogenen bleek 88,2 procent resistent te zijn tegen tenminste een type antibiotica. Voor veelgebruikte antibiotica zoals bijvoorbeeld erythrmycine dat voorgeschreven wordt bij bij ontstekingen en huidaandoeningen lag de graad van resistentie op 91,6 procent. Ook zat er een duidelijk stijgende lijn in de mate van resistentie in de pathogenen over de jaren.

Van de zee terug naar de mens

Dat antibioticaresistentie ook bij bacteriënstammen in de lichamen van dolfijnen terug te vinden is mag eigenlijk niet verwonderen. Antibioticaresiduen vinden onder andere via urine makkelijk hun weg naar waterlopen en uiteindelijk naar de zeeën. Een studie van mei dit jaar uitgevoerd  door de University of New York onderzocht de aanwezigheid van 14 veelgebruikte antibiotica in rivieren wereldwijd. Op 65 procent van de meetpunten vond men antibioticaresiduen terug, vaak in verontrustend hoge concentraties. In Bangladesh overschreed de concentratie van het antibiotica metronidazole op een bepaald meetpunt wel 300 keer de veilige norm. Dat is gevaarlijk, want het toont aan dat resistentie zich ook opbouwt in het milieu, en dan vooral in maritieme ecosystemen. Van daaruit vormen ze een besmettingsgevaar voor mensen.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) bestempelt antibioticaresistentie als  een van de meest ernsitge globale volksgezondheidsrisico's. Het feit dat vele antibiotica niet meer werken omdat bacteriën resistentie opbouwen, ondermijnt de moderne geneeskunde. Wetenschappers werken aan de ontwikkeling van nieuwe antibiotica, maar de overconsumptie in de geneeskunde en de landbouw blijft een onopgelost probleem.