Bron verboden ‘ozonkiller’ eindelijk gevonden

Chloorfluorwaterstoffen zijn al meer dan dertig jaar verboden, maar de laatste tijd zagen wetenschappers een stijging van een welbepaalde cfk. Die blijkt vooral uit China te komen.

Sinds het historische Montreal-protocol, dat in 1987 in de Canadese stad werd ondertekend en dat in 1989 van kracht ging, is de uitstoot van ozonafbrekende cfk’s wereldwijd drastisch gedaald. Daardoor heeft de ozonlaag zich in grote mate kunnen herstellen. Vandaag is er ’s zomers (wanneer het bij ons dus winter is) boven Antarctica geen echt gat meer, maar slechts een verdunde laag ozon. De ozonlaag beschermt het alle leven op aarde tegen uv-straling.

Toch hebben wetenschappers de voorbije jaren de uitstoot van welbepaalde cfk’s weer zien stijgen. Dat is zorgwekkend, want het verdere herstel van de ozonlaag kan daardoor vertraging oplopen. Het gaat om cfk-11, waarvan de eerste toename in de atmosfeer al dateert van 2012.

Nochtans was in het Montreal-protocol afgesproken om alle ozonafbrekende cfk’s geleidelijk aan uit te faseren, afhankelijk van de beschikbaarheid van alternatieven in de industrie. Voor cfk-11 duurde het jaren voor er voldoende alternatieven beschikbaar waren.

Een wetenschappelijk team geleid door Britse onderzoekers heeft nu de bron kunnen localiseren van de verboden uitstoot van cfk-11: die blijkt te liggen in twee Chinese provincies, Hebei en Shandong, gelegen in het oosten. Fabrieken daar zouden jaarlijks tonnen van de ozonkiller uitstoten.

De vorsers konden de bron indirect identificeren, dankzij atmosferische metingen in Zuid-Korea en Japan, gecombineerd met computersimulaties.