Eendenkuikens zijn niet van gisteren

Pasgeboren eendjes maken al een onderscheid tussen twee voorwerpen die hetzelfde zijn of van elkaar verschillen, melden Britse wetenschappers in Science. Tot nog toe werd aangenomen dat enkel intelligente soorten zoals apen, kraai- en papegaaiachtigen daar na training toe in staat waren.

Eendjes leren vlak na de geboorte door zogenoemde ‘inprenting’ hun moeder herkennen en volgen. Krijgen de vogeltjes in die kritieke periode iets anders te zien, dan raken ze daarop gefixeerd. Denk aan de beroemde foto’s van bioloog Konrad Lorenz, die veel onderzoek deed naar het fenomeen, met ganzenkuikens in zijn kielzog.

De Britse onderzoekers lieten de kuikens in de inprentingsperiode telkens twee bewegende voorwerpen zien. Ofwel twee dezelfde, bijvoorbeeld twee kubussen, ofwel twee verschillende, bijvoorbeeld een kubus en een balk. De wetenschappers voerden het experiment ook uit met voorwerpen met eenzelfde vorm, maar met eenzelfde of verschillende kleur.

In een volgende fase van het experiment kregen de eendjes twee sets van telkens twee bewegende voorwerpen voorgeschoteld, die ze konden volgen. De ene set bestond uit twee verschillende voorwerpen, de andere uit twee dezelfde.

Driekwart van de eendjes koos voor de relatie die ze ingeprent hadden gekregen. Dieren die twee dezelfde/verschillende voorwerpen ingeprent hadden gekregen, kozen dus vaker om dezelfde/verschillende voorwerpen achterna te hollen. Ook als die voorwerpen, bijvoorbeeld twee bollen, verschilden van diegene waarmee ze eerst waren geconfronteerd, bijvoorbeeld twee piramides.

Volgens de onderzoekers is zo voor het eerst aangetoond dat een dier zonder training in staat is een onderscheid te maken tussen de concepten ‘verschillend’ en ‘hetzelfde’. Dat danken de eendjes wellicht aan het bijzondere fenomeen inprenting. Het is voor de dieren immers van levensbelang om hun moeder in verschillende situaties en posities te herkennen. Een notie van ruimtelijke concepten kan daarbij helpen. (ddc)