Anticonceptiepil gelinkt aan verkleind hersengebied

Vrouwen die de pil slikken hebben een kleinere hypothalamus dan vrouwen die de pil niet slikken. 

Dat concluderen Amerikaanse neurologen verbonden aan onder andere het Albert Einstein College of Medicine. De hypothalamus produceert hormonen en speelt een rol bij bijvoorbeeld lichaamstemperatuur, stemming, eetlust, hartslag, libido en slaapcycli.

De wetenschappers onderzochten vijftig gezonde vrouwen waarvan 21 deelnemers de anticonceptiepil slikten. Alle vrouwen ondergingen een MRI-scan om het volume van de hypothalamus te bepalen. De onderzoekers zagen dat de hypothalamus van de vrouwen die de anticonceptiepil slikten beduidend kleiner was dan het hersengebied van de vrouwen die de pil niet slikten.

Oorzaak en gevolg

Of de pil de afname in het volume van het hersengebied veroorzaakt of dat vrouwen met een kleinere hypothalamus sneller geneigd zijn om de pil te slikken, is nog niet duidelijk. Volgens Hendrik Cammu is het inderdaad belangrijk om oorzaak en gevolg hier niet met elkaar te verwarren. Hij is als hoogleraar en gynaecoloog verbonden aan het academische ziekenhuis van de Vrije Universiteit Brussel. ‘We weten hier niet wat oorzaak en gevolg is. Het verband kan twee kanten op. Bovendien is het niet gemakkelijk om dat te na te gaan. Dan zou je jonge vrouwen moeten onderzoeken die de pil niet gebruiken maar waarvan de hersenen wel volledig ontwikkeld zijn. Bijvoorbeeld vrouwen van rond de twintig jaar oud. Vervolgens zou je de hypothalamus moeten bestuderen als ze de pil wel gaan gebruiken’, vertelt Cammu. 

Individuele gevoeligheid

Cammu vraagt zich bovendien af wat de klinische relevantie is van een verkleinde hypothalamus. Want als je last krijgt van bijwerkingen van de pil kun je op zoek naar een ander conceptiemiddel. ‘De pil is sinds de jaren zestig lang en goed bestudeerd bij miljoenen vrouwen en uit die studies komen allerlei verbanden. Zo’n acht á tien procent van de vrouwen die de pil slikt heeft bijvoorbeeld ook last van depressieve klachten. En bij een gedeelte lokt de pil migraine uit. Dat heeft te maken met individuele gevoeligheid. Als je dus ergens last van hebt, moet je van voorbehoedsmiddel veranderen. Zolang deze klachten niet optreden bij alle pilgebruikers, is dat een prima strategie’, meent Cammu. 

'Net als bij veel psychiatrische aandoeningen zal er geen duidelijk oorzaak en gevolg zijn' hoogleraar en gynaecoloog Hendrik Cammu (VUB)

Uit de Amerikaanse studie bleek ook dat een kleinere hypothalamus gelinkt was aan depressieve symptomen. ‘Het verband tussen de pil, depressieve symptomen en mogelijk een verkleinde hypothalamus is waarschijnlijk niet zo simpel’, zegt Cammu. ‘Net als bij veel psychiatrische aandoeningen zal er geen duidelijk oorzaak en gevolg zijn. Ze hebben te maken met zeer complexe mechanismen en interacties tussen neurotransmitters en elektrische signalen.

De Amerikaanse wetenschappers willen hun onderzoek graag voortzetten om te zien of de structuur en mogelijk ook de functie van de hersenen wordt aangetast door het gebruik van de pil.

De bevindingen werden gepresenteerd op de jaarlijkse meeting van de Radiological Society of North America (RSNA).