Biggelende tranen zetten je lichaam aan tot de productie van troostende hormonen. Door te huilen geef je jezelf als het ware een knuffel.
Tranen zijn een vraag om hulp
Je kan huilen of schreeuwen als een reflex op pijn of woede, maar je kan ook huilen van verdriet. En dat is niet hetzelfde, stelt de Italiaanse arts Carlo Bellieni. Hij dook in alle wetenschappelijke literatuur die er te vinden is over huilen en publiceerde er een review over in het vakblad New Ideas in Psychology.
Dat emotionele huilen is best bijzonder, want dieren kunnen het niet. Net zomin als pasgeboren baby’s. Die huilen weliswaar vaak, maar tranen komen er pas na twee à drie maanden aan te pas. Daarna kunnen kinderen flink wat potjes huilen. Bij volwassenen neemt het huilgedrag af, bij mannen veel meer dan bij vrouwen. Een vrouwelijke huilbui duurt gemiddeld vier keer langer dan die – zeldzame – van een man. Vrouwen barsten vooral in tranen uit tijdens hun menstruatieperiode en op het moment dat ze vruchtbaar zijn.
Tot zover de wetenschappelijke weetjes over huilen. Maar waarom doen we het? Volgens Bellieni is de meest plausibele verklaring een evolutionaire. Huilen van verdriet zou zijn geëvolueerd uit reflexmatige tranen die opwellen bij irritaties aan de ogen of bij oogziektes.
Die tranen waren goed te zien voor anderen en werden daardoor een symbool van pijn. Ze waren veiliger als signaal om hulp dan schreeuwen. Tranen riepen empathie op bij anderen. Wie traantjes liet, kreeg vaker hulp. En overleefde dus ook vaker, ten nadele van de schreeuwende of niet-huilende soortgenoten. Daar zitten onze spiegelneuronen voor iets tussen. Die zorgen ervoor dat, wanneer we iemand iets zien doen, onze hersenen dezelfde soort actie ‘nabootsen’, alsof we die zelf ondernemen. Zien we iemand huilen, dan voelen we zijn pijn. Soms beginnen we zelf ook te huilen.
Huilen is helemaal niet ‘flauw’. Het maakt ons juist gezond, stelt Bellieni. Hij somt drie effecten van huilen op de gezondheid op.
Tranen zijn een vraag om hulp. Uit onderzoek blijkt dat iemand die huilt er verdrietiger uitziet dan iemand die niet huilt. En dat we hem of haar sneller zullen helpen. Ander onderzoek wijst uit dat mensen die nooit huilen de neiging hebben zich terug te trekken, minder hechte relaties hebben en meer agressie voelen.
Tranen zijn daarnaast ook zelftroostend. Vandaar dat we ook huilen als we alleen zijn. Als meest waarschijnlijke verklaring haalt Bellieni de productie van endorfines aan. Net als een zachte massage of een douche zou het gevoel van tranen die over je wangelen bengelen je lichaam aanzetten tot de productie van dit pijnstillende hormoon. Met andere woorden: tranen zijn ‘zelfknuffels’.
Ten slotte kan huilen ook opluchten en je gemoed verlichten. Onderzoek toont aan dat kijkers die huilen bij een emotionele film een dip ervaren in hun gevoelens, maar zich achteraf beter voelen dan voor ze aan de film begonnen.
Conclusie? Huilen is belangrijk gedrag. Nader onderzoek moet uitwijzen of we het ook echt kunnen inzetten om gezonder te worden, meent Bellieni.
