Boekrecensie

Zelfmoord ge-ontmythologiseerd

15 april 2020

Wereldwijd overlijdt elke veertig seconden iemand door zelfdoding. Toch wordt over zelfmoord niet graag gesproken – wellicht door onze angst voor de dood. In Mythen over zelfmoord doorbreekt klinisch psycholoog Derek de Beurs het taboe.

Ook in de opleidingen van psychologen, huisartsen, verpleegkundigen en psychiaters neemt suïcidaliteit een marginale plaats in. Er circuleren dan ook hardnekkige zelfmoordmythen.

Klinisch psycholoog (en aan het conservatorium afgestudeerd jazzgitarist) Derek de Beurs legt negen ervan langs de wetenschappelijke meetlat. Bijvoorbeeld: ‘Over zelfmoord kun je maar beter niet praten’. Het idee dat je het risico op zelfmoord vergroot door te vragen naar suïcidale gedachten zou niet alleen onder de algemene bevolking maar ook onder hulpverleners leven. Wetenschappelijk onderzoek laat evenwel zien dat het geen langdurig negatief effect heeft op de stemming of suïcidaliteit. Erover praten lijkt juist tot minder zelfmoordgedachten te leiden. Het is vooral belangrijk hoe erover wordt gepraat, en daarvoor bestaan diverse trainingen. 

De uitspraak ‘De media hebben invloed op het aantal zelfmoorden’ beschouwt De Beurs daarentegen wel als waar. Er is genoeg bewijs dat herhaaldelijk en sensationeel rapporteren over zelfmoord leidt tot meer suïcidaal gedrag. Daarom vermelden de meeste media na een bericht over zelfmoord standaard de gegevens van de zelfmoordlijn. En ook het idee dat kunstenaars een verhoogd risico op zelfmoord lopen, klopt volgens De Beurs. Het aantal zelfmoorden onder beroemde kunstenaars is inderdaad relatief hoger. Praten over zelfmoord zal vermoedelijk altijd lastig blijven, maar met zijn genuanceerde en toegankelijk geschreven boek haalt De Beurs dat wel uit de taboesfeer.