Ruimte

Voor het eerst zien astronomen hoe een geëxplodeerde ster niet alleen uitzet, maar ook voor een stuk naar binnen beweegt.

De nieuwe micronovae stellen de bestaande ideeën over sterexplosies op de proef en zouden wel eens talrijker kunnen zijn dan gedacht. 

De bijgewerkte boodschap kan worden uitgezonden naar buitenaardse luisteraars in de hoop een eerste contact te leggen.

Wanneer kometen de zon naderen, stoten ze gas en stof uit. Hierdoor neemt de activiteit van kometen die in de buurt van of binnen de baan van de aarde komen per omloop af. Ditzelfde verschijnsel blijkt zich ook voor te doet bij kometen die niet dichterbij komen dan de omloopbaan van Saturnus.

Het kan fout aflopen wanneer een klein sterrenstelsel te dicht in de buurt van een grotere soortgenoot komt. Deze spectaculaire foto laat daar geen twijfel over bestaan.

Astronomen hebben de beste reconstructie tot nu toe gemaakt van de spannende ‘tienerjaren’ van ons Melkwegstelsel: de periode tussen ongeveer 13 en 8 miljard jaar geleden, toen het Melkwegstelsel samensmolt met andere sterrenstelsels en veel waterstof verbruikte om nieuwe sterren te vormen.

Hoewel er nog maanden te gaan zijn voordat Webb volledig in bedrijf is, toont deze mijlpaal aan dat het primaire optische systeem van de nieuwe ruimtetelescoop naar behoren werkt.

De oorlog heeft niet alleen gevolgen op aarde, maar verstoort ook de internationale samenwerking bij lopende en geplande projecten voor ruimtewetenschap en ruimteverkenning.

Wie in de grote stad woont, kan erover meepraten: voor een beetje vertier moet je in het centrum zijn. In het Melkwegstelsel is het net zo.

Een zwart gat krijgt eerst een brede corona en stoot daarna pas straalstromen uit. Dat blijkt onder andere uit het ‘hartfilmpje’ dat sterrenkundigen hebben gemaakt van een zwart gat en een ster die om elkaar heen draaien.

Een 'zwart gat' dat twee jaar geleden ontdekt werd, blijkt geen zwart gat te zijn.

Astronomen hebben mysterieuze radioflitsen waargenomen die afkomstig zijn van een onverwachte bron: een bolvormige sterrenhoop in het sterrenstelsel M81. Het is de dichtstbijzijnde bron van snelle radioflitsen die tot nu toe is gelokaliseerd.

Een team onder leiding van de Leidse promovendus Martijn Oei heeft bij toeval een radiostelsel ontdekt van minstens 16 miljoen lichtjaar lang. Het sterrenstelsel, vergelijkbaar met honderd Melkwegen op een rij, vormt de grootste structuur die tot nu toe is ontdekt.

Astronomen hebben drie planeten ontdekt die op het punt staan om opgeslokt te worden door hun moederster. In één geval zal dat naar verwachting al binnen één miljoen jaar gebeuren – een kosmische oogwenk.

Britse onderzoekers hebben voor het eerst de röntgenstraling waargenomen die vrijkomt wanneer het puin van een voormalige planeet op het uitdovende restant van zijn moederster neerstort. 

Op een nieuw mozaïek van het turbulente centrum van ons Melkwegstelsel zijn bijna duizend geheimzinnige slierten te zien, die op onverklaarbare wijze in de ruimte ‘bungelen’. Deze eendimensionale ‘filamenten’, die tot 150 lichtjaar lang kunnen zijn, vormen paren en clusters, vaak op gelijke onderlinge afstanden – ongeveer zoals de snaren van een harp.

Met behulp van de IRAM NOEMA-telescoop in de Franse Alpen hebben astronomen voor het eerst een ver object waargenomen dat een schaduw werpt op de vroege, hete oerknalfase van ons heelal, en zo een deel van de zogeheten kosmische achtergrondstraling tegenhoudt.

Planeten zijn doorgaans niet veel ouder dan de sterren waar ze omheen draaien. Zo is de aarde niet lang na de zon ontstaan. Astronomen van de KU Leuven hebben nu echter ontdekt dat er ook een heel ander scenario mogelijk is. Zelfs als ze bijna dood zijn, zouden sommige soorten sterren nog planeten kunnen vormen.