De maan krimpt en het maanoppervlak heeft een nogal losse structuur. Dat maakt een aantal mogelijke landingsplaatsen van de toekomstige bemande maanmissie Artemis III kwetsbaar voor bevingen en verschuivingen.
Door geleidelijke afkoeling is de maan de afgelopen paar honderd miljoen jaar in omtrek meer dan 45 meter gekrompen. En net zoals een druif rimpels krijgt als hij tot een rozijn krimpt, ontstaan er ook op de maan rimpels. Maar anders dan de soepele schil van een druif is het maanoppervlak broos, waardoor zich op plekken waar stukken maankorst tegen elkaar aan duwen breuken vormen.
De wetenschappers hebben nu bewijs gevonden dat de krimp van de maan rond diens zuidpool heeft geleid tot opvallende vervormingen van het oppervlak. Omdat de vorming van breuken door het krimpen van de maan vaak gepaard gaat met seismische activiteit, zoals maanbevingen, kunnen locaties in de buurt van dergelijke breukzones gevaren opleveren voor toekomstige onderzoeksmissies.
In hun artikel leggen de wetenschappers een verband tussen een verzameling breuken in het zuidpoolgebied van de maan en een van de krachtigste maanbevingen die meer dan vijftig jaar geleden door Apollo-seismometers is geregistreerd. Met behulp van modellen om de stabiliteit van hellingen in het gebied te simuleren, ontdekten ze dat sommige gebieden bijzonder kwetsbaar zijn voor aardverschuivingen als gevolg van seismische schokken.
Urenlange bevingen
Op de maan ontstaan geregeld bevingen op diepten van slechts een honderdtal kilometers. Net als aardbevingen worden deze ondiepe maanbevingen veroorzaakt door breuken in het inwendige van de maan en kunnen ze sterk genoeg zijn om gebouwen, apparatuur en andere door mensen gemaakte structuren te beschadigen. Maar anders dan aardbevingen, die doorgaans in een paar seconden of minuten voorbij zijn, kunnen ondiepe maanbevingen uren of zelfs een hele middag duren.
Volgens de onderzoekers betekent dit dat ondiepe maanbevingen een verwoestende uitwerking kunnen hebben op eventuele toekomstige bemande bases op de maan. ‘Je kunt het oppervlak van de maan beschouwen als een laag van droog, aangestampt grind en stof,’ aldus co-auteur Nicholas Schmerr van de Universiteit van Maryland (VS). ‘In de loop van de miljarden jaren is dit oppervlak getroffen door talrijke planetoïden en kometen, waarbij voortdurend scherpe brokken gesteente werden opgeworpen. Als gevolg daarvan bestaat het oppervlak uit los sediment dat gevoelig is voor trillingen en aardverschuivingen.’
