Je voetafdruk verkleinen? Plantaardig eten is efficiënter dan lokaal kopen

Een nieuwe studie geeft een vollediger beeld van de broeikasgasuitstoot van ons eten. Het laat zien dat vlees en zuivelproducten verantwoordelijk zijn voor het leeuwendeel van de uitstoot.

Een gemiddelde EU-bewoner heeft een voedselvoetafdruk van 1.070 kilogram CO2-equivalenten per jaar – variërend tussen 610 en 1.460. Tenminste, als je in die berekening de uitstoot van de productie, verandering van landgebruik en het internationaal transport meeneemt. Die voetafdruk is te vergelijken met 6.000 kilometer in een auto rijden – bijvoorbeeld de afstand van Antwerpen naar Mekka.

Doel van de studie was om de milieu-impact van Europese diëten beter in kaart te brengen en te onderzoeken wat daarbij het aandeel is van internationaal transport. Op het eerste gezicht lijkt voedselproductie slechts een klein deel van de Europese klimaatvoetafdruk te zijn: de voedselproductie in de EU vertegenwoordigt minder dan 5 procent van de mondiale emissies van de landbouwsector. Maar omdat Europeanen ook producten eten die zijn geïmporteerd van over de hele wereld, hou je zo een groot deel van de broeikasgasuitstoot die ons dieet veroorzaakt buiten beschouwing. De onderzoekers vergeleken daarom een grote hoeveelheid landen, diverse landbouwproducten van verschillende herkomst en namen verscheidene bronnen van broeikasgasuitstoot mee in hun berekening.

Uitstoot van dieet per voedselgroep (a) en per productieregio (b). Ook de uitstoot van veevoerproductie is in rekening gebracht.
Productie- en transportgerelateerde uitstoot van gemiddeld dieet per Europees land.

Uit hun methode blijkt dat vlees en zuivel verantwoordelijk zijn voor meer dan 75 procent van de impact van Europese diëten. Dat komt doordat vlees- en zuivelproductie niet alleen uitstoot genereert door de productie van de dieren zelf. Ook draagt de ontbossing bij die wordt veroorzaakt door uitbreiding van akkerland voor diervoeders, vaak buiten de EU. De broeikasgasuitstoot die internationaal transport veroorzaakt blijkt marginaal in vergelijking met andere uitstootveroorzakers.

Dit onderzoek kan bruikbaar zijn voor beleidsmakers die broeikasgassen accurater willen berekenen, maar benadrukt vooral de impact van geïmporteerd veevoer. Ook versterkt het eerder onderzoek waaruit blijkt dat het eten van minder vlees en zuivel een van de belangrijkste dingen is die je als individu kan doen om je klimaatvoetafdruk te verkleinen. Wat we eten blijkt veel belangrijker te zijn dan of het lokaal is voor de algehele impact van ons dieet. De vlees- en zuivelminnende Europeaan hoeft volgens de onderzoekers niet noodzakelijk alle dierlijke producten te bannen om het klimaat te ontzien, maar moet vooral meer variëren met plantaardige producten.