Draait het plasma-onderzoek voor covid-patiënten op niets uit?

Bloedplasma van genezen personen moest fungeren als een soort levend medicijn voor ernstig zieke covid-patiënten. Drie maanden na aanvang is het spraakmakende onderzoek naar de toediening van bloedplasma echter weer stilgelegd.

Er lopen verschillende studies die onderzoeken of bloedplasma, dat is bloed zonder de bloedcellen, van genezen covid-patiënten nuttig kan zijn voor nog zieke covid-patiënten. In plasma circuleren antistoffen tegen het SARS-CoV-2-virus, en deze antistoffen kunnen in theorie ook andere covid-patiënten helpen. Een van deze studies over plasma liep aan het Nederlandse Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam. Omdat de eerste resultaten teleurstellend zijn, is dit onderzoek zopas stopgezet. Veruit de meeste zieke patiënten die aan deze studie deelnamen, kregen plasma toegediend van genezen patiënten, maar hadden zelf ook al antistoffen in het bloed. Dat maakt het onmogelijk voor de onderzoekers om het effect van het toegediende plasma te evalueren. Bovendien deden de patiënten die plasma toegediend kregen het niet beter dan diegenen die geen plasma kregen.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Wereldwijd lopen een honderdtal studies waarin bloedplasma van genezen covid-patiënten gebruikt wordt om zieke covid-patiënten te helpen. Dit gebeurt niet alleen omdat dit plasma antistoffen bevat tegen het nieuwe coronavirus. Mogelijk zijn er ook andere factoren in plasma van genezen personen die het immuunsysteem van zieke personen in positieve zin kunnen beïnvloeden. Daarom wordt in veel landen, ook in België, plasma ingezameld van genezen covid-patiënten. 

De resultaten van het Nederlands onderzoek naar de werking van plasma bij covid-19 hebben geen effect op de studie die in België loopt en waarvoor Rode Kruis-Vlaanderen plasma inzamelt. De studieprotocollen zijn niet dezelfde, waardoor de resultaten kunnen verschillen en ze niet met elkaar vergeleken kunnen worden. Zo worden in België de patiënten op een ander moment behandeld en krijgen ze andere hoeveelheden plasma toegediend. De Belgische studie, gecoördineerd door UZ Leuven, zal blijven lopen zoals gepland. Er is dus nog steeds nood aan mannelijke genezen covid-patiënten om deze studie tot een goed einde te brengen. Kandidaten kunnen zich hier registreren.

Conclusie

Wereldwijd lopen een honderdtal studies waarin plasma van genezen covid-patiënten gebruikt wordt om zieke covid-patiënten te helpen. Een van deze studies, uit Rotterdam, is stopgezet omdat de eerste resultaten tegenvielen. Dat heeft geen impact op andere nog lopende studies met een ander opzet, zoals die van UZ Leuven en Rode Kruis-Vlaanderen.