Heeft achteruitlopen gezondheidsvoordelen?

Achteruitlopen of wandelen zou volgens een Nederlandse website onder meer goed zijn voor je lichaam, slaap en geheugen. Klopt dat?

Op de website tipsenweetjes.nl lezen we het volgende: ‘Zoek je nog een nieuwe manier om te sporten? In plaats van vooruit lopen, kun je ook achteruit wandelen. In Japan doen steeds meer mensen dat, en het heeft een aantal gezondheidsvoordelen, voor lichaam en geest.’ Klopt dat?

Deze Nederlandse website vermeldt verder nog dat je voor het gewenste resultaat slechts een paar keer per week 10 tot 20 minuten achteruit moet lopen. Wat men in Nederland lopen noemt, betekent in België wandelen. En wanneer Belgen het over lopen hebben, gaan Nederlanders hardlopen. De voordelen zouden gelden voor beide: wandelen/lopen en lopen/hardlopen.

De voordelen van achteruitwandelen en -lopen zijn volgens de tipsenweetjes-website goed voor:

  • je spieren,
  • je geheugen,
  • je stemming,
  • je slaap.

Achteruitwandelen zou zelfs je zicht scherper maken. Wie een mindere dag heeft, zou zich beter voelen na een poosje achteruitwandelen. Om niet te vallen, beoefen je deze sport aanvankelijk het best op een loopband: je wandelt achteruit, terwijl je het apparaat vasthoudt.

In Japan blijkt achteruitwandelen en achteruitlopen populairder dan bij ons, maar nieuw is het allemaal niet. Sporadisch worden wedstrijden retro-running of achteruitlopen georganiseerd en er bestaan zelfs wereldkampioenschappen achteruitlopen. De snelsten lopen 1 km in minder dan 4 minuten.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Terwijl vooruitwandelen automatisch gebeurt, vraagt achteruitwandelen een mentale inspanning waarbij alle zintuigen op scherp staan. Ook spreek je andere spiergroepen aan en neem je kortere passen, zodat je spieren stimuleert die je minder vaak gebruikt en je gewrichten minder belast. Je zou ook meer energie verbranden in vergelijking met vooruitwandelen.

Onderzoek naar achteruitlopen 

Een zoektocht in de medische literatuur levert bijna 50.000 studies op over de effecten van achteruitlopen en -wandelen bij diverse aandoeningen, waaronder de ziekte van Parkinson, knieartrose, evenwichtsstoornissen, niet-aangeboren hersenletsels bij kinderen …

Achteruitlopen is iets minder belastend voor de knieën. Veel studies over de effecten van achteruitwandelen op de klachten van mensen met knieartrose, leveren echter geen bewijs op dat ze daar beter van worden. Daarom werd in 2020 een overzichtsstudie opgezet, waarvan nog geen resultaten beschikbaar zijn. Mogelijk vonden de onderzoekers niet voldoende deelnemers met knieartrose om dit uit te testen.

Veel onderzoek over de effecten van achteruitwandelen op de gezondheid zijn studies met kleine groepen deelnemers.

  • Een voorbeeld: van 25 personen die een beroerte hadden doorgemaakt, volgden 12 personen een klassiek revalidatieprogramma en 13 hetzelfde programma met 3 keer per week een achteruit-wandeling van 30 minuten.
    • Na 3 weken bleek de gang van de tweede groep ietsje beter dan die van de eerste groep. Een mogelijk bescheiden effect, dat verder onderzocht moet worden in grotere studies.
    • Gelijkaardige studies bestaan over vooruit- en achteruitwandelen en de impact op de ziekte van Parkinson, die gekenmerkt wordt door gangstoornissen. Ook daarbij is er geen duidelijk effect.

We vinden geen onderzoek over de effecten van achteruitwandelen op de mentale gezondheid.

Diverse bronnen waarschuwen wel voor valpartijen: achteruit wandelen en zeker lopen, vergroot het risico op vallen. Je ziet de obstakels niet en je kan ook je evenwicht verliezen wanneer je bergaf achteruitloopt.

Conclusie

Achteruitwandelen en -lopen wordt al langer beoefend in Japan, met het oog op gezondheidsbevordering. Ook in de westerse wereld wordt het mondjesmaat beoefend, er bestaan zelfs wedstrijden retrorunning. Voor de hele rits gezondheidsvoordelen die worden toegeschreven aan achteruitwandelen en -lopen, bestaat echter geen duidelijk bewijs. Of het echt een nieuwe sport wordt, is zeer de vraag.