Biochemicus Mattijs Bulcaen slaagde erin om de cellen van patiënten met mucoviscidose in het lab te herstellen. Hij zoekt nu een manier om ook de patiënten zelf te verlossen van hun aandoening. Zijn onderzoek werd vanavond bekroond met de Eos Pipet i.s.m. de Jonge Academie.
Met prime editing-technologie slaagde Mattijs Bulcaen erin DNA-fouten te corrigeren in cellen van mucoviscidosepatiënten. Mucoviscidose of taaislijmziekte is in Europa de meest voorkomende erfelijke en dodelijke aandoening. De techniek, een geavanceerde vorm van genbewerking die voortbouwt op de bekende crispr-cas-technologie, toont veelbelovende resultaten bij gekweekte organoïden en luchtwegcellen. Bulcaen werkt nu aan methodes om de therapie veilig in de longen van patiënten te brengen.
‘De euforie die ik voelde, herinner ik me nog levendig’, zegt Bulcaen in een reactie. ‘Het betekende dat spellingcorrectie op chromosomen niet langer sciencefiction is. We zijn met het onderzoek een ware marathon aan het lopen, maar ik kan toch zeggen dat we de eerste helft - mét pittige obstakels - al overwonnen hebben.’
Met de award bekronen wetenschapsblad Eos en de Jonge Academie de meest beloftevolle jonge onderzoeker van het moment. Eos-journalist Ilse Boeren benoemde Bulcaen in naam van de vakjury als winnaar. Ook de Publieksprijs schrijft hij op zijn naam.
Bulcaen ontvangt twee gepersonaliseerde werken, een van kunstenaar Kevin Trappeniers (vakjuryprijs) en een van kunstenaar Nicolas Baeyens (Publieksprijs), beiden lid van de Jonge Academie.
Dit waren de laureaten:
-
Biochemicus Mattijs Bulcaen (KU Leuven) is pionier in de strijd tegen mucoviscidose. Hij werkt momenteel in de Verenigde Staten aan Harvard en MIT waar hij genetische correctietechnieken ontwikkelt voor erfelijke aandoeningen.
-
Jurist Naoual El Yattouti (Universiteit Antwerpen) onderzoekt discriminatie van zorgverleners op de werkvloer. Ze werkt nu aan een juridisch kader dat zorginstellingen kan helpen om inclusievere beleidslijnen te ontwikkelen, waarbij ze juridische en sociologische inzichten combineert.
- Microbioloog Maude Jans (Universiteit Gent, VIB) richt zich op de rol van darmbacteriën bij de ontwikkeling van darmkanker. Haar onderzoek biedt perspectieven voor nieuwe therapieën om darmkanker te voorkomen en behandelen.
- Bio-ingenieur Arne Janssens (Vrije Universiteit Brussel) deed onderzoek naar resistente bacteriën die een bedreiging vormen voor de volksgezondheid. Samen met zijn collega ontdekte hij een cruciaal klein eiwit (SlyB) dat gramnegatieve bacteriën beschermt tegen stress.
- Colinda Scheele (Universiteit van Utrecht, KU Leuven, VIB) promoveerde aan het Nederlands Kanker Instituut met onderzoek naar stamcellen in borstweefsel. Ze ontdekte waarom niet alle genetische mutaties tot borstkanker leiden. Haar team werkt ook aan vroege detectiemethodes via tepelvocht en ontdekte dat chemotherapie effectiever is wanneer toegediend in de eerste helft van de menstruele cyclus.
