Niet alleen griep is een seizoensvirus

Ook virale en bacteriële infecties zoals de waterpokken, gonorroe, cholera en zelfs polio hebben een seizoensgebonden karakter.

De griep associëren we meestal met de herfst en de winter. Terecht, want de jaarlijkse epidemie van de bekendste virale besmetting start  doorgaans in oktober, om in de lente weer uit te doven. Bij de griep is het vooral de luchtvochtigheid die de verspreiding stimuleert van het influenzavirus.

Maar ook andere infectieziekten vertonen een sterk seizoensgebonden karakter, meldt een team van Amerikaanse virologen. Sterker, zo goed als allemaal duiken ze op en maken ze mensen ziek tijdens een duidelijk afgebakende periode in het jaar.

Dat seizoensgebonden karakter is natuurlijk sterk verbonden met de ‘triggers’ van een besmetting. Bij virussen zoals influenza en zika spelen omgevingsomstandigheden zoals temperatuur en luchtvochtigheid een belangrijke rol (bij zika gebeurt dit onrechtstreeks, omdat het virus wordt overgedragen door muggen). Een andere trigger is het gedrag van mensen. Mazelenuitbraken zullen bijvoorbeeld vooral voorkomen aan het begin van het schooljaar, en zeker niet tijdens de vakantie. Idem voor besmettingen met waterpokken.

Bij cholera speelt de bloei van algen dan weer een grote rol. Die zorgen er immers voor dat cholerabacteriën kunnen overleven in water. Omdat ook de algenbloei sterk seizoensgebonden is, geldt dit ook voor cholera-uitbraken.

Polio, tot slot, dook vroeger – toen de ziekte nog vele slachtoffers maakte, ook in de Westerse wereld – vooral op tijdens de zomermaanden. Waarom, dat was nooit duidelijk. Een van de huidige hypothesen is dat kinderverlamming zich pas manifesteerde als de hormonale huishouding van het lichaam van het slachtoffer ‘dit toeliet’. Wetenschappers kijken daarom naar het hormoon melatonine, dat door onze huid wordt aangemaakt onder invloed van zonlicht.