Horen zonder oren, proeven zonder te eten

Spinnen kunnen horen zonder oren en inktvissen kunnen proeven zonder te eten. Dat zijn de opmerkelijke bevindingen uit twee nieuwe onderzoeken.

Foto: Jay Stafstrom

‘Omdat ze geen fysieke oren hebben en gebruik maken van een kleverig web om hun prooi te detecteren en te vangen, gaat iedereen ervan uit dat spinnen alleen zeer nabije trillingen kunnen waarnemen. Maar ons onderzoek wijst erop dat sommige soorten wel degelijk kunnen horen.’ Aldus hoofdverslaggever Ronald R. Hoy, professor neurobiologie en specialist communicatiebiologie bij insecten en geleedpotigen (Cornell University).

Hij en zijn team kwamen tot die vaststelling na onderzoek bij spinnen van het Deinopis-­geslacht. Deze spinnen vangen hun prooi op een atypische manier: ze maken een web dat ze als het ware over hun prooi gooien. En daarvoor beschikken ze naast nachtzicht ook, zo blijkt uit dit onderzoek, over gehoorvermogen. Concreet: via haartjes op en gewrichtreceptoren in hun poten. Prof. Roy in Current Biology: ‘Daarmee pikken ze vibraties in de lucht op tot op een afstand van 2 meter. Zowel de lage frequenties van hun potentiële prooien, als de hogere van vogels voor wie zij zelf een prooi zijn. En dat vermogen valt onder het horen. In feite doen zij net hetzelfde als de mens, maar met specifieke receptoren in plaats van met een trommelvlies.’

Credit: Lena van Giesen

Een heel ander dier blijkt ook over een onverwachte manier over een herkenbaar zintuig te beschikken. Stel dat je zou weten hoe een stuk chocolade smaakt alleen maar door het aan te raken. Stel, met andere woorden, dat je smaakpapillen in je vingertoppen zou hebben. Dat is precies wat octopussen kunnen, volgens een onderzoek onder leiding van prof. Nicholas Bellono moleculair en celbioloog (Harvard University): proeven door een (potentiële) prooi te beroeren met de zuignappen aan hun tentakels. ‘Het gaat om een zogenoemde chemosensatie,’ stelt prof. Bellono in Cell Press. ‘Ze rapen als het ware moleculen op die niet oplossen in het water. Specifieke receptoren laten hen toe die te vertalen naar een graad van eetbaarheid. Smaak ervaren zonder te proeven, met andere woorden.’