Ook zoetwatermeren verzuren door de klimaatverandering

Door de stijgende CO2-concentratie in de atmosfeer nemen oceanen meer koolfstofdioxide op, en worden ze zuurder, met allerlei negatieve gevolgen voor zeebewoners. Duitse wetenschappers melden in het vakblad Current Biology dat het probleem niet beperkt blijft tot de oceanen.

De onderzoekers rapporteren dat vier Duitse meren zuurder zijn geworden. Uit data van 1981 tot 2015 blijkt dat de CO2-concentratie in het water is gestegen en de pH met 0,3 is gedaald, wat betekent dat het water zuurder is geworden. Dat lijkt bovendien sneller te gebeuren dan in de oceaan.

Slechtere verdediging

Wat is daarvan het effect? In de oceanen leidt verzuring er onder meer toe dat schaaldieren en koralen het moeilijker krijgen om kalkskeletten te bouwen. De Duitse wetenschappers onderzochten in het lab de impact op watervlooien, kleine kreeftachtigen en een belangrijke belangrijke voedselbron voor veel zoetwaterdieren.

Als reactie op de aanwezigheid van hun natuurlijke vijanden, investeren watervlooien in een soort helmpjes en stekels die ze moeilijker eetbaar maken. Stijgende CO2-concentraties bleken het voor de watervlooien moeilijker te maken om hun vijanden te detecteren en in die verdedigingsmechanismen te investeren. Aangezien de groei van de watervlooien voor de rest niet gehinderd lijkt, gaan de wetenschappers ervan uit dat het vooral met de detectie mis loopt.

In zuurder water ontwikkelen watervlooien moeilijker een “helmpje” dat hen beschermt tegen vijanden.

Dat lijkt een gevolg te zijn van de CO2 zelf, en niet van de verzuring. Toen de wetenschappers het water zuurder maakten met zoutzuur, zagen ze het effect niet. Mogelijks stuurt de CO2 de werking van bepaalde signaalstoffen in de war.

In het lab gebruikten de wetenschappers CO2-concentraties die tot tien keer hoger liggen dan de huidige concentraties in de onderzochte meren. Maar dergelijke hoge concentraties zien we in andere meren wel al, verduidelijkt Linda Weiss (Ruhr-Universität Bochum).

Wat de gevolgen zijn, is niet duidelijk. Als CO2 de chemische communicatie tussen soorten in de war stuurt, kan dat de interacties tussen de verschillende niveaus in de voedselketen en het ecologisch evenwicht verstoren, aldus Weiss.

De onderzoekers willen nu bekijken hoe wijdverspreid de verzuring van zoet water is.