Tijdens hittegolven neemt het aantal mensen met obstructieve slaapapneu toe, net als de ernst van hun ademhalingspauzes.
Obstructieve slaapapneu is een veelvoorkomende aandoening waarbij patiënten vaak luid snurken, ’s nachts geregeld stoppen met ademen, en dikwijls meerdere keren per nacht wakker worden. Toch realiseren veel patiënten met slaapapneu zich niet dat ze een probleem hebben. En dat is gevaarlijk, want slaapapneu veroorzaakt niet alleen overmatige slaperigheid, maar kan ook het risico verhogen op ernstige gezondheidsproblemen zoals hoge bloeddruk, beroerte, hartziekten en diabetes type 2.
Onderzoekers van het Adelaide Institute for Sleep Health en van de Flinders University in Australië analyseerden onder leiding van dr. Lucía Pinilla de gegevens van 67.558 mensen in 17 Europese landen. Ze gebruikten allemaal slaapsensoren onder hun matras die hun slaappatronen, snurkgedrag, ademhalingspauzes en hartslag registreerden. En ze stemden er ook allemaal mee in hun gegevens anoniem te delen. De meeste deelnemers waren mannen (79 procent), met een gemiddelde leeftijd van 52 jaar.
De onderzoekers keken naar de slaapgegevens van vijf Europese zomers, van januari 2020 tot september 2024. Ze koppelden de locatie van elke deelnemer aan de lokale nachttemperaturen om de impact van hittegolven te beoordelen. Tijdens de onderzoeksperiode waren er gemiddeld twee of drie hittegolven per jaar, die elk ongeveer vier tot vijf dagen duurden.
Toen de onderzoekers de gegevens analyseerden, ontdekten ze dat het risico op matige tot ernstige slaapapneu met 13 procent toenam tijdens het hoogtepunt van een hittegolf. Ze ontdekten ook dat tijdens een hittegolf voor elke stijging van de nachttemperatuur met 1 graad Celsius, matige tot ernstige slaapapneu 1,1 procent vaker voorkwam. Het risico lag nog hoger wanneer ook de luchtvochtigheid hoog was.
Volgens dr. Pinilla tonen de resultaten aan dat obstructieve slaapapneu tijdens hittegolven in de zomer vaker voorkomt en ernstiger wordt. Slaapapneu moet dan ook worden beschouwd als een van de chronische ziekten die verergeren door klimaatverandering. Hittegolven zijn niet alleen oncomfortabel, ze kunnen ook een directe invloed hebben op hoe we ademen en slapen.
Volgens de onderzoekers zijn deze effecten waarschijnlijk vergelijkbaar in andere delen van de wereld en kunnen ze zelfs nog duidelijker zijn in regio's met een warmer klimaat of frequentere hittegolven. En ook factoren zoals de kwaliteit van de huisvesting en de toegang tot airconditioning kunnen de ernst van de gevolgen beïnvloeden.
Vochtophoping
De onderzoekers hebben niet de exacte mechanismen achter dit verband onderzocht, maar volgens medeauteur dr. Bastien Lechat is het bekend dat warme nachten vaak de slaap verstoren door deze lichter en meer gefragmenteerd te maken, en dat ze ook kunnen leiden tot vochtophoping, wat slaapapneu kan verergeren. Bovendien is de kans kleiner dat mensen tijdens warm weer behandelingen zoals CPAP-apparaten (die ‘s nachts via een masker een continue stroom lucht onder lichte overdruk in de luchtwegen blaast) gebruiken of uitgedroogd geraken, wat het probleem nog verergert.
Aangezien hittegolven door de klimaatverandering steeds vaker voorkomen en intenser worden, en aangezien slaapapneu nu al ondergediagnosticeerd en onderbehandeld wordt, is er volgens de onderzoekers dringend behoefte aan een verbetering van de diagnose, een betere toegang tot behandeling, en een groter bewustzijn bij het publiek. Ze benadrukken ook het belang van voorbereiding op warme nachten, bijvoorbeeld door een ventilator te gebruiken en veel water te drinken, vooral voor mensen met slaapstoornissen.
Het team is nu van plan om te onderzoeken hoe warme nachten de ademhaling tijdens de slaap beïnvloeden, waarom slaapapneu verergert en of koelingsstrategieën of gedragsveranderingen kunnen helpen om de impact van hittegolven te verminderen.
