Competitie tussen cellen vertraagt alzheimer

Bij dementie worden hersencellen aangetast, waardoor ze uiteindelijk ook afsterven. Uit een bijzondere, nieuwe studie – weliswaar bij fruitvliegjes – blijkt dat ze best zo snel mogelijk uit de weg worden geruimd.

De heersende strategie achter de bestrijding van (symptomen van) de Ziekte van Alzheimer, beperkt zich vooralsnog tot het vertragen van de celafbraak in de hersenen. Een afbraak die samenhangt met de opeenhoping van amyloïde plaques tussen de hersencellen. Mogelijk, want wetenschappers zijn er nog niet over uit of de plaques een oorzaak, dan wel een gevolg zijn van alzheimer.

Een bijzondere studie uitgevoerd door Portugese medici laat echter een heel ander geluid horen. Zij stelden bij fruitvliegjes vast dat de symptomen van alzheimer – en andere vormen van dementie – niet groter, maar wel kleiner worden naarmate de aangetaste hersencellen sneller of trager het loodje legden. Ze houden een gekend cellulair mechanisme, dat gezonde competitie tussen (hersen)cellen promoot, hiervoor verantwoordelijk.

Dit mechanisme zorgt ervoor dat slecht functionerende cellen afsterven, zodat ze de gezonde niet hinderen en eventueel plaats maken voor nieuwe cellen. Fruitvliegjes met een versnelde celafbraak in de hersenen bleken minder (snel) symptomen van dementie te vertonen – voor zover die symptomen meetbaar zijn bij de insecten.

Als hetzelfde mechanisme ook actief is in de hersenen van mensen, kan dit betekenen dat medische onderzoekers zich dringend een nieuwe aanpak moeten aanmeten, in hun zoektocht naar nieuwe medicijnen. Die zouden bijvoorbeeld het afsterven van beschadigde cellen moeten bevorderen, in plaats van dit tegenhouden.