Wetenschappers ontdekken dat wanneer we naar muziek luisteren, we onbewust met onze ogen knipperen op het ritme ervan.
Beeld: Mensen knipperen spontaan met hun ogen op het ritme van de muziek. Bron: Yuxi Gao
Met je voet meetikken met de radio of met je hoofd meedeinen tijdens een concert. Het zijn voorbeelden van wat auditief-motorische synchronisatie heet, het neurologische proces dat ons helpt om mee te bewegen met de muziek. Sommige hardlopers maken er bewust gebruik van door te luisteren naar nummers met een specifiek aantal beats per minuut om hun tempo vast te houden.
Yi Du en collega's van de Chinese Academie van Wetenschappen ontdekten dat we niet alleen op muziek reageren met gebaren die we bewust kunnen starten of stoppen, maar dat ook onze meest onbewuste bewegingen op muziek reageren.
Ze lieten meer dan 100 proefpersonen luisteren naar westerse klassieke muziek met een gelijkmatig tempo en ontdekten dat ze onbewust met hun ogen begonnen te knipperen op het ritme van de muziek. De onderzoekers speelden de melodieën ook achterstevoren af om er zeker van te zijn dat de deelnemers niet reageerden op andere bekende muzikale signalen, en toch knipperden alle proefpersonen synchroon met het ritme mee. De deelnemers aan het onderzoek waren geen muzikanten, dus het gesynchroniseerde knipperen was niet het resultaat is van muzikale training of aanleg.
Hersenfunctie
De enige factor die deze synchronisatie verstoorde, was wanneer de onderzoekers de deelnemers ook een opdracht gaven, zoals wachten tot er een rode stip op het scherm voor hen verscheen terwijl de muziek speelde. De onderzoekers hadden verwacht dat als de stip op het ritme van de muziek zou verschijnen, de deelnemers deze sneller zouden opmerken, maar ongeacht wanneer de stip verscheen, kwam het knipperen van de deelnemers niet meer overeen met de muziek. Dit verraste de onderzoekers, want het toonde aan dat zelfs als we ons er niet bewust van zijn, een onbewuste reactie op muziek - zoals knipperen met de ogen - vereist dat we ons op de muziek concentreren.
Volgens hoofdauteur Yi Du kunnen dergelijke kleine, over het hoofd geziene gedragingen grote principes van onze hersenfunctie blootleggen. ‘Wat ons het meest verbaasde, was hoe betrouwbaar een kleine beweging als knipperen zich aanpast aan het ritme van muziek. Het onthult een diepe coördinatie tussen onze oren en ogen en kan dienen als een venster op ritmeverwerking.’
Door dit soort verschijnselen te bestuderen, kunnen onderzoekers beter begrijpen hoe verbindingen in de hersenen werken en hoe verschillende zintuigen en hersenfuncties op elkaar inwerken. Er zijn bijvoorbeeld aanwijzingen dat bepaalde neurologische aandoeningen die lichaamsbewegingen beïnvloeden, kunnen worden behandeld met muziektherapieën die gebruikmaken van auditief-motorische synchronisatie. Hoe meer er bekend wordt over deze neurale paden, hoe nuttiger deze behandelingen kunnen worden.
