Astronomen hebben een enorme uitdijende bubbel van gas en stof ontdekt rond een rode superreus – de grootste structuur in zijn soort die ooit in de Melkweg is gezien.
Astronomen hebben een enorme uitdijende bubbel van gas en stof ontdekt rond een rode superreus – de grootste structuur in zijn soort die ooit in de Melkweg is gezien. De bubbel, die evenveel massa bevat als de zon, werd zo’n vierduizend jaar geleden uitgestoten. Het is een raadsel waarom de ster deze ingrijpende gebeurtenis heeft overleefd.
De ontdekking is gedaan door een team onder leiding van Mark Siebert van de Chalmers University of Technology (Zweden). Met behulp van de ALMA-radiotelescoop in Chili namen de onderzoekers de ster DFK 52 waar – een rode superreus die overeenkomsten vertoont met de bekende ster Betelgeuze.
De bubbel – een complex van gas- en stofwolken – strekt zich uit tot op 1,4 lichtjaar van de ster en is daarmee tienduizenden keren groter dan ons eigen zonnestelsel. Als de ster zo dicht bij ons zou staan als Betelgeuze, zou de bel aan de hemel een derde van de breedte van de volle maan beslaan.
Met behulp van ALMA hebben de astronomen de beweging van moleculen in de bubbel kunnen meten, en daaruit blijkt dat deze uitdijt. Ze denken dat het complex is ontstaan toen de ster een paar duizend jaar geleden plotseling een deel van zijn buitenste lagen heeft uitgestoten ten gevolge van een krachtige explosie.
Supernova-explosie
Waarom DFK 52 zoveel massa heeft kunnen wegblazen zonder als supernova te exploderen, is nog onduidelijk. Eén mogelijkheid is dat de ster een verborgen begeleider heeft die hem heeft geholpen zijn buitenste lagen af te stoten. Of misschien heeft hij, net als Betelgeuze, een begeleidende ster die nog ontdekt moet worden.
Rode superreuzen zoals DFK 52 naderen het einde van hun bestaan en zullen naar verwachting uiteindelijk een supernova-explosie ondergaan. Zou dat ook met deze ster gaan gebeuren?
‘Als dit een standaard rode superreus is, zou hij ergens in de komende miljoen jaar kunnen exploderen. We zijn van plan meer waarnemingen te doen om te begrijpen wat er gebeurt en om erachter te komen of dit misschien de eerstvolgende supernova in onze Melkweg zal zijn’, aldus Elvire De Beck, astronoom bij Chalmers.
De resultaten zijn geaccepteerd voor publicatie in het tijdschrift Astronomy and Astrophysics, maar zijn al beschikbaar als pre-print.
