Op de 2700 meter hoge bergtop Cerro Pachón in Noord-Chili hebben Amerikaanse astronomen het Vera C. Rubin Observatory officieel in gebruik genomen. Gisteren zijn de zogeheten first light-foto's gepresenteerd: de eerste opnamen die met de nieuwe telescoop zijn gemaakt.
Beeld: Bijna 700 Vera Rubin-opnamen zijn samengevoegd in dit kleurrijke beeld van de Trifidnevel (rechtsboven) en de Lagunenevel (midden onder) - twee stervormingsgebieden in ons eigen Melkwegstelsel.
De Vera Rubin-telescoop (officieel de Simonyi Survey Telescope geheten, naar een van de geldschieters) heeft een uniek ontwerp, met een 8,4 meter grote primarie spiegel, een 3,4 meter grote secundaire spiegel en een 5 meter grote tertiaire spiegel, die ligt 'ingebed' in de hoofdspiegel. De extreem compacte telescoop weegt ca. 350 ton, en rust op een holle betonnen zuil met een buitendiameter van 16 meter en een wanddikte van 1,25 meter.
De komende tien jaar wordt - in het kader van de zogeheten Legacy Survey of Space and Time - de gehele sterrenhemel boven Chili twee keer per week volledig gedetailleerd in beeld gebracht, met een 3 ton zware digitale camera, die met 3,2 miljard pixels de grootste in de geschiedenis is. De telescoop heeft een beeldveld met een middellijn van 3,5 graden (7 keer de schijnbare middellijn van de volle maan). Elke afzonderlijke opname heeft een belichtingtijd van slechts 15 à 20 seconden, maar toont toch sterren en
sterrenstelsels die miljoenen malen zo zwak zijn als wat zichtbaar is met het blote oog. Elke heldere nacht worden circa 1000 foto's gemaakt.
Geavanceerde computeralgoritmes vergelijken de verschillende opnamen met elkaar en komen zo veranderlijke verschijnselen en bewegende hemellichamen op het spoor: kosmische explosies, veranderlijke sterren, planetoïden en kometen. Metingen aan de ruimtelijke verdeling en de precieze vormen van miljarden sterrenstelsels zullen uiteindelijk informatie opleveren over de verdeling van de mysterieuze donkere materie in het heelal en over de invloed van de al even raadselachtige donkere energie op de evolutie van de
kosmos.
Meer zien? Deze video zoomt in op de vele details van de opname:
