Webb ‘scoort’ zijn eerste exoplaneet

De James Webb-ruimtetelescoop heeft voor het eerst de aanwezigheid van een exoplaneet kunnen bevestigen. De planeet, formeel aangeduid als LHS 475 b, is bijna precies even groot als de onze.

Een onderzoeksteam, onder leiding van Kevin Stevenson en Jacob Lustig-Yaeger van de Johns Hopkins University (VS), heeft met behulp van de Webb-ruimtetelescoop voor het eerst een exoplaneet, een planeet buiten ons zonnestelsel, kunnen bevestigen. De planeet, formeel aangeduid als LHS 475 b, is bijna precies even groot als de onze.

De astronomen kozen ervoor om Webb op de moederster van LHS 475 b te richten, nadat zij zorgvuldig gegevens van de Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) hadden bekeken, die op het bestaan van de planeet wezen. De nabij-infraroodspectrograaf van Webb legde de planeet gemakkelijk en duidelijk vast met slechts twee zogeheten transitwaarnemingen.

Van alle operationele telescopen is alleen Webb in staat de atmosferen van exoplaneten ter grootte van de aarde te karakteriseren. Daarom hebben de astronomen ook geprobeerd om na te gaan wat er in de atmosfeer van de planeet zit, door te onderzoeken of het licht van de moederster op specifieke golflengten wordt geabsorbeerd. Hoewel uit de gegevens blijkt dat het om een aardse planeet gaat, kunnen zij nog geen definitieve conclusies trekken over diens atmosfeer. Ze kunnen echter wel met zekerheid zeggen wat er niet is: hij kan geen dikke methaanrijke atmosfeer hebben, zoals de Saturnusmaan Titan.

Atmosfeer?

Hoewel het mogelijk is dat de planeet géén atmosfeer heeft, kunnen enkele soorten atmosferen, zoals een zuivere CO2-atmosfeer, nog niet worden uitgesloten. Zo’n atmosfeer is veel compacter en daarom moeilijk te detecteren. Uit de Webb-gegevens blijkt dat de planeet een paar honderd graden warmer is dan de aarde, dus als er wolken worden gedetecteerd, zou dat erop kunnen wijzen dat LHS 475 b meer wegheeft van Venus, die een CO2-atmosfeer heeft en voortdurend in dikke wolken is gehuld.

De onderzoekers hebben ook bevestigd dat de planeet in slechts twee dagen een rondje om zijn ster draait. Hoewel LHS 475 b dus veel dichter bij zijn ster staat dan de binnenste planeet van ons eigenzonnestelsel, is zijn rode dwergster ruim twee keer minder heet dan onze zon. Daarom verwachten de wetenschappers dat hij toch een atmosfeer kan hebben.

LHS 475 b staat relatief dichtbij, op slechts 41 lichtjaar afstand, in het zuidelijke sterrenbeeld Octant.

Hoe goed is de James Webb-telescoop in vergelijking met de Hubble-telescoop?

Lees hier het antwoord